Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping-ICS) tarafından gönderilen ilgi yazı ile, Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) ve Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization-WHO) tarafından, üye devletlere yönelik, Uluslararası Sağlık Mevzuatı (International Health Regulations-IHR 2005 madde 28) kapsamındaki gemiler için “serbest pratika” gerekliliklerine uyulması amacıyla ortak bir açıklama yayınladı.
Yayınlanan yazıda tüm yolcular için uygun tedavi ilkelerinin yinelendiği, liman girişinde gemi ve mürettebata yönelik gereksiz kısıtlamalardan veya gecikmelerden kaçınılması gerektiği belirtildi.
Yeni coronavirüs (COVID-19) salgınına müdahale konusunda IMO ve WHO ortak açıklaması şu şekilde;
Mevcut durumda küresel çapta bilinen yeni coronavirüs (COVID-19) salgınının ilk vakası, 31 Aralık 2019 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti’nin Wuhan şehri Hubei bölgesinden bildirilmiştir. 9 Ocak 2020 tarihinde Çin yetkilileri tarafından, virüslerin neden olduğu bu zatürreyi oluşturan, daha önce keşfedilen diğer coronavirüslerden farklı, yeni bir tür coronavirüs tanımlandığı belirtilmiştir.
30 Ocak 2020 tarihinde Uluslararası Sağlık Mevzuatı-2005 (International Health RegulationsIHR) kapsamında toplanan Acil Durum Komitesi tarafından verilen tavsiyeyi takiben, Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization-WHO) Genel Müdürü, COVID-19’un küresel çapta ani bir artış göstermesinin, Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu (PHEIC) olduğunu ilan ederek bir takım geçici öneri yayınlamıştır.
WHO, yeni coronavirüs hakkında bilimsel verileri hızla arttırmak ve virüsün yayılmasını, şiddetini izlemek için küresel çapta uzmanlar, hükümetler ve diğer kurum/kuruluşlarla işbirliği içerisinde çalışmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından verilen tavsiyelere dayanarak, Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) denizciler, yolcular ve gemide bulunan diğer kişiler için COVID-19 risklerini minimize etmeye yönelik alınması gereken önlemler hakkında bilgi ve rehberlik sağlamak amacıyla 31 Ocak 2020 tarihli ve 4204 sayılı duyuruyu yayınlamıştır.
Acil Durum Komitesi’nin tavsiyesi üzerine WHO Genel Müdürü herhangi bir yolculuk veya ticaret kısıtlaması önermemiştir. Ülkeler, bahse konu halk sağlığı riski üzerine çalışmalarını WHO’nun hazırlıklı olma ve müdahale önerileri doğrultusunda artırmaktadır. Bunun yanı sıra, deniz trafiğinin ciddi ölçüde bozulmasına neden olabilecek, özellikle gemileri, personelini, yolcularını ve yükleri etkileyecek, limandan ayrılma izninin geciktirilmesi veya girişin reddedilmesi gibi bir takım ek önlemler ülkeler tarafından alınmaktadır.
WHO, sağlık önlemlerinin uluslararası trafik ve ticarete müdahaleyi en aza indirecek şekilde uygulanmasını sağlamaya yönelik, devletlere yardımcı olmak için Uluslararası Denizcilik Örgütü ve diğer kurum/kuruluşlarla yakın istişare halinde çalışmaktadır.
Bu bağlamda WHO ve IMO, hastalığın ortaya çıkması veya yayılmasının önlenmesi ihtiyacının bilincinde olarak, gemiler için “serbest pratika” (IHR 2005-madde 28) gerekliliklerine, tüm yolcular için uygun tedavi ilkelerine, gemilerdeki kişi ve malların gecikmelerinin önlenmesine saygı duyulması gerekmektedir.
IHR’ye Taraf Devletler, sağlık riskleri çerçevesinde, uluslararası trafik ve ticarette gecikmelere neden olabilecek uygulamalardan kaçınacak şekilde, hastalığın uluslararası yayılmasına halk sağlığı açısından müdahalede bulunmayı taahhüt etmişlerdir. Ayrıca, IMO'nun Deniz Trafiğinin Kolaylaştırılmasına İlişkin Sözleşme’sinde (genellikle “FAL Sözleşmesi” olarak bilinir), IHR’ye taraf olmayan ülkelerin uluslararası denizcilikte IHR’yi uygulamaya çalışacakları ifade edilmektedir.
Buna göre, uluslararası deniz trafiğine müdahale eden önlemler, 43. maddesinde belirtilen özel şartlar da dahil olmak üzere IHR hükümlerine tabidir. Ayrıca Taraf Devletlerin, IHR'yi, madde 3(1)'inde belirtildiği gibi, herkesin itibarına, insan haklarına ve temel özgürlüklerine tam saygı göstererek uygulaması esastır.
Gemilere, kişilere ve gemideki mallara liman girişinde uygulanacak gereksiz kısıtlama veya gecikmelerden kaçınma ilkeleri, FAL Sözleşmesi Eki’nin 6. bölümü ile I ve V. kısımlarında da yer almaktadır. IHR ve IMO düzenlemeleri, ortak hedeflerini güvenceye almak için tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır.
Özellikle, bayrak ve liman devlet idareleri ve denetim/kontrol unsurları, denizcilik şirketleri, gemi kaptanları, mevcut salgın sürecinde, yolcuların gemiye biniş ve inişlerini, kargo operasyonlarının gerçekleştirilmesini, gemilerin onarım ve bakım için tersanelere girip çıkabilmesini, malzeme ve malların yüklenebilmesini ve mürettebatın değiştirilebilmesini sağlamak için işbirliği içerisinde olmaları gerekmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Denizcilik Örgütü, yeni coronavirüs salgınının yol açtığı denizcilik sektöründe yaşanan sorunlara müdahale etmek için ülkelere ve sektörün paydaşlarına yardımcı olmaya ve destek vermeye hazırdır.
DENİZ HABER AJANSI
