Emekçilerin fabrikalarda, depolarda, plaza önlerinde devam eden hak arama mücadelesi denizlere de taştı. Deniz İşçileri Platformu, kendilerine sigorta primi ödeme zorunluluğu getiren bir yönetmelik hazırlandığını belirterek buna karşı mücadele içerisinde olacaklarını duyurdu.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü, Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliği’nde değişiklik içeren bir taslak hazırlayarak İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan görüş istedi. Taslağa göre, işçilerin yeterlilik belgesi almak için gereken hizmet süresi 24 aydan 36 aya çıkarılıyor. Ayrıca, yabancı bayraklı Türk firmaların gemilerinde çalışan işçilere de sigorta primi ödeme zorunluluğu getiriliyor. Deniz işçileri, sigortaların işveren tarafından karşılanmasını talep ediyor.

SOSYAL GÜVENCESİZLİĞE MAHKÛMİYET

Birgün’de yer alan habere göre, Deniz İşçileri Platformu sözcüsü, “Asıl mesele deniz işçilerinin sosyal güvencesizliğe mahkum edilmesi” açıklamasında bulundu. Platform sözcüsü hazırlanan yönetmelik taslağını şöyle değerlendirdi:

“Türkiye’de çalışan her işçinin sigortası olmak zorunda. Ancak denizcilikte şöyle oluyor, yabancı bayraklı çalışıyorsunuz, geminin bayrağı hangi devlete aitse o devlette çalışıyor gibi gözüküyor. Bu nedenle devlet de ‘ben size sigorta yapamam’ diyor. Kendin istersen sigorta yapabiliyorsun. Şimdi ise bu sigortayı yatırmayı bize zorunlu kılıyorlar. Sigortamızı kendimiz ödemek zorunda kalmamalıyız.”

Yönetmelik taslağına göre meslekte yükselmek için gereken hizmet sürelerinin artırıldığını ve bu sürelerin geçerli sayılması için sigorta zorunluluğu kılındığını aktaran platform sözcüsü şunları söyledi:

“Gemi işçiliği kabotaj, yakın sular ve uzak sular gibi kategorilere göre ayrılıyor. Akdeniz, Karadeniz gibi sular yakın yol oluyor. Yakın yoldan uzak yola geçiş için gereken hizmet süresi 24 ayken onu 36 aya çıkartıyorlar. Sadece uzak yola geçiş için hizmet gerekmiyor. Aynı zamanda 3. Kaptanlıktan 2. Kaptanlığa ya da süvariliğe geçişte de buna ihtiyaç var. Staj yapan bir çocuğun da aynı zamanda bir öğrencinin de hizmet süresine ihtiyacı oluyor. Bu tasarıyla yabancı bayraklı gemilerde çalışan kişilerin kendi sigortalarını kendileri yapması zorunlu tutuluyor.”

Gemicilerin yıpranma payının da 2008’de kaldırıldığını hatırlatan sözcü, “Deniz yaşamı gerçekten zor. Metalin içerisinde sürekli statik elektrik ve karadan uzak yaşantı var. Ki bunun fırtına gibi zorluklarını saymıyorum. Ağır iş yükü olmasını gerekirken yıpranma payını 2008’de kaldırdılar. Bu yıpranma payı zaten yabancı bayraklı gemilerde çalışanları kapsamıyordu ama mesele gemi işçilerinin elindeki hakların birer birer alınması. Bu denizciliğin itibarını da zedeliyor.”

İŞ CİNAYETLERİ DE YAŞANIYOR

İş cinayetleri, ağır yaralanmaları kazalar olduğunu belirten Platform sözcüsü, “Vinçler, makineler tehlikeli olabiliyor. Ölümlü kazalar yaşanıyor. İş güvenliği yok ve asıl mesele sigortasız olmamız.”

Taleplerinin gemilerde iş güvenliği sağlanması, gemilerde çalışan işçilere sigortanın şirketler tarafından karşılanması olduğunu belirten sözcü son olarak şunları söyledi:

“Şu anda karada olan emekçilerin mücadelesini takip ediyoruz. İmrenerek bakıyoruz. Çünkü taleplerimiz benzer. Bizim iş bırakma imkânımız yok çünkü bu yasalarca korsanlığa giriyor. Ancak karaya her indiğimizde eylemlere katılıyoruz ve sesimizi sosyal medyadan duyuracağız.”

“VERGİDEN KAÇMAK İÇİN”

Bir yatta kaptanlık yapmakta olan Gamze Çekim, sigorta ödeme zorunluluğunun gemi işçisine yüklenmesini eleştirdi. Kendisinin Marshall Adaları ülkesine ait bayraklı bir yatta kaptanlık yaptığını ancak yerli sularda çalıştığını belirten Çekim şöyle konuştu:

“Haritada yerini bile gösteremeyeceğim bir ülkenin bayrağını taşıyan bir yatta kaptanlık yapıyorum. Yabancı bayraklı gemilerde sigorta yoktu. Türk bayraklı olan bütün gemilerde sigorta mecburiydi. Şimdi yabancı bayraklıya da sigorta mecburi kılındı ama bunun bedeli bize ödetilecek. Bunu baskılayarak yapmaya çalışıyorlar.”

Türk firmalarına ait yabancı bayrak taşıyan çok sayıda şirket olduğunu belirten Çekim, “Türk firmalar yabancı bayrağı daha az vergi ödemek için taşıyorlar. Olan bizim sigortaya oluyor. Bireysel emeklilik gibi ödemeleri yapıyoruz zaten. Ancak sigortamızın karşılanması gerekiyor.”

DENİZ HABER AJANSI