İMEAK Deniz Ticaret Odası Mayıs Ayı Olağan Meclis Toplantısı'nda konuşan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Türkiye'nin gemi adamı sayısını 110 binin üzerine çıkardıklarını dile getirerek konuşmasına başladı.
Arslan, tüm dünyayı etkileyen siyasi ve ekonomik krizin deniz taşımacılığı ve gemi sanayisi üzerindeki etkilerini azaltmak için sektöre önemli destekler sağladıklarını anlattı.
Türk Eximbank ile gemi ihraç projelerine destek sunulduğunu, tersanelerin hazineye ödedikleri kiraları sıfırladıklarını söyleyen Arslan, diğer desteklerden de bahsetti. Arslan konuyla ilgili; "Yüzde yüz kefalet imkanıyla beraber tersanelerin hazineye ödediği kiraların sıfırlanıp, cironun binde biri olması önemliydi. Yine tersane tekniği imar ve çekek yerlerinin kira veya irtibat hakkı sürelerinin 49 yıla çıkarılması gerçekten önemliydi. Çünkü bu sektöre ciddi anlamda nefes aldırdı. Fahiş kira bedelleri alınmamasıyla yaklaşık 2 milyar dolarlık bir nefes aldırdığı gibi sürenin 49 yıla çıkmasıda kredibilite arttırdı. İrtifak hakkı kurulan alanların teminat olarak gösterilmesinin önünün açılması ve bu sayede tersanelerin kredibilitesinin artması da yaklaşık 6 milyar Türk Liralık bir katkı anlamına geliyor. Yine yarım kalan gemi yatırımları içinde tebligat garanti fonunun devreye sokularak kefalet sağlanmasıda önemliydi. Şu ana kadar firmaların talep ettiği tutar yaklaşık 272 milyon lirayı buldu." şeklinde konuştu.
"Denizciliğe destek için yeni bir yapı kuruluyor"
Arslan, şu anda mevcut Türk sahipli koster filosunun yüzde 68'inin 20 yaşın üzerinde olduğunu kaydederek, şu bilgileri verdi:
"Koster filomuzun yenilenmesi amacıyla 2009 yılından bu yana çalışmalar yürütülüyor ancak finansman konusunda birçok sıkıntı yaşandı. Hükümet olarak bu konuda elimizi taşın altına koyduğumuzu vurgulamak istiyorum. Bakanlığımız çok ciddi bir çalışma yapıyor. Bakanlığımız öncülüğünde, Bilim Sanayi Teknoloji Bakanlığı ve ilgili bakanlıklarla birlikte yeni bir yapı kuruyoruz. Vergisel destek ve istisnalar, direk finansman desteği ve hurda desteği gibi çeşitli destekleri sağlayacak bir yapı oluşturuyoruz. Bu yapı ile ilgili son aşamaya geldik. İnşallah bunu da Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımlarıyla, bizim öncülüğümüzde, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte sizlerle ve kamuoyu ile yakında paylaşacağız. Son aşamaya geldiğimizi memnuniyetle ifade etmek istiyorum."
"Yabancı bayraklı birçok geminin Türk bayrağına geçmesine vesile olacağız"
Arslan, "Bu yeni yapı sayesinde ülkemiz koster filosunu gençleştirmekle kalmayacağız, ilave 30 bin kişilik istihdamın da önünü açacağız. Bunu da çok önemsiyoruz. Ayrıca Türk sahipli yabancı bayraklı birçok geminin de Türk bayrağına geçmesine vesile olacağız." dedi.
Gemilerin bekleme sürelerinden bahseden Arslan, "Türk boğazları deniz trafik düzeni tüzüğünde yaptığımız değişiklikle boğazlarda bekleme süresinin 48 saatten 168 saate çıkarılmasıyla sektöre önemli bir destek sağladık. Dünya deniz ticareti filosunun yaklaşık yüzde 94'ünü kontrol eden 30 ülke arasında 28 milyon 600 bin DWT ile 15. sıradayız. Türkiye'nin toplam dış ticareti içerisindeki deniz yolunun parasal değer olarak payı 2003 yılına göre neredeyse 5 kat arttı. Bu rakam 57 milyar dolardan 228 milyar dolara yükseldi." diye konuştu.
Türkiye'nin toplam dış ticaret içerisindeki deniz yolu parasal değeri olarak payının 2003 yılına göre 5 kat arttığını belirten Arslan, şöyle devam etti; "Limanlarımızda elleçlenen konteyner miktarı 2 milyon 492 bin TEU'dan 10 milyon TEU'ya çıkmış durumda. Ro-Ro hattında ise taşınan araç sayısı 220 binden 542 bine çıktı."
Arslan, ulaşım projeleriyle ilgili, "Demir yolu sektöründeki yatırımlarla ülkenin her tarafındaki limanlarımıza ulaşmayı hedefliyoruz." dedi.
"Yenikapı'ya kruvaziyer limanı yapılacak"
Arslan, denizcilik sektörünü uluslararası arenaya hazır hale getirdiklerini kaydederek, 354 adet mevzuatı bu amaçla hayata geçirdiklerini, 41 adet uluslararası sözleşme imzaladıklarını, 62 adet denizcilik anlaşması, 10 adet kardeş liman anlaşması yaptıklarını anlattı.
Yenikapı'da 6 geminin yanaşabileceği bir kruvaziyer limanı yapacaklarını dile getiren Arslan, yakın zamanda ihalesi yapılacak bu limanın İstanbul'a ciddi bir katkı sağlayacağını vurguladı.
"Biz denizcilik sektörünün tamamını düşünmek zorundayız"
Yat limanlarının ücretleri ve sürelerinin uzatılmasıyla ilgili bir çalışma yürüttüklerini söyleyen Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, "Bu çalışmanın sonuna geldik. İlkel yapılı ahşap teknelerle ilgili çalışmalara başlıyoruz. Gerçekten bu bir kangrendi. Geçen sene yaptığımız yoğun bir mesai ile güzel bir noktaya geldik. Biz denizcilik sektörünün tamamını düşünmek zorundayız, elbette ki ticari yatlar önemli ama ticari yatların bağlanmasına bağlı olarak bütün denizcilik sektörünü beyaz listeden çıkarmak gibi bir riski göze alamazdık. Hem istihdam önemli hem de 820 milyon dolardan bir milyar 300 milyon dolara çıkan ciroya sahip olmak çok gurur verici" diye konuştu.
"E-devlet üzerinden tek tuşla bir çok hizmeti vermek istiyoruz"
Tersane işletmeleri belgesine değinen Ahmet Arslan, "Sadece bizim bakanlığımızla ilgili değil, her bir sürecin altında başka süreçler var. Başka bakanlıkları ve başka birimleri ilgilendiren süreçler var. Biz bu süreçte bürokrasiyi aradan çıkaralım, tek tuşla e-devlet üzerinden bütün hizmetleri verelim istiyoruz. Bunun bu kadar çok belgeyle devam ediyor olması sıkıntı" dedi.
"Denizcilik sektörünün önünü açmalıyız"
Rıhtım ve iskelelerin test konusuna değinen Arslan, "Gerekli esnekliği ve pratikliği sağlamamız gerek. Elbette ki sektörün önünü açıp kolaylaştırıcı işlemler yapmalıyız ama kendi kendimize yeni zorluklar çıkaracak, yeni engeller çıkaracak işlemlere izin vermemeliyiz" ifadelerini kullandı.
Gemi acenteleri ve dengesiz ücretler hakkında konuşan Ahmet Arslan, "Bin 300 tane gemi acentesi var ve bu sayıya bağlı olarak da bu ücretler kendi içinde bir haksız rekabetin olmasından dolayı sektöre zarar veriyor. Bin 300’ü 2 bin 400’e çıkarmak önemli değil. Daha dengeli ve daha sağlıklı bir yapı kurmalıyız. Nitekim Gümrük Bakanlığı'nın ve TOBB’un tarifeleri belirlediğini biliyoruz ancak lojistik koordinasyon kurulu da ve bakanlık olarak bu konuyu gündeme getirdik. Ücretlerin yeniden belirlenmesi, Avrupa'ya uygun hale getirilmesi ve sektördeki bu haksız rekabetin giderilmesine ilişkin bir çalışma yapmak üzere yol alıyoruz" diye konuştu.
Toplantının sonunda Ahmet Arslan'a DTO Yönetimi tarafından plaket takdim edildi.
Azize ÖZÇELİK - Büşra IŞIK / DENİZ HABER AJANSI
