Yeni yıla ciddi bir sağlık kriziyle giren dünyanın önce doğusunda hayat durma noktasına geldi. Fabrikalar çalışmadı. Şimdi benzer süreci batı daha ağır bir şekilde yaşıyor. Avrupa’ya Doğu'dan özellikle Çin’den gelen ana konteyner gemileri limanlara yanaşamıyor. Çünkü fabrikalar, üretim tesisleri çalışmadığından kimse eşyasını limanlardan almıyor, alamıyor. Daha önce boşaltılan konteynerler sahipleri tarafından çekilmeyince limanlarda hareketlilik, döngü de gerçekleşmiyor.
Asya’da toparlanma sinyalleri görülse ve fabrikalar tekrar üretime başlasalar dahi önemli limanlar, konteynerlerin tahliye işlemine uzun süre hazır olamayacak gibi görünüyor. Karayoluyla taşımacılığın ülkelerini sınır yasakları sebebiyle tamamen durma noktasına gelmesi, limanlardaki kilitlenme ve yolcu uçaklarının altındaki kargo kapasitesinin devre dışı kalması ve demiryollarının sınırlı imkanları yeni arayışlara sebep oluyor.
Bu gelişmeler karşısında dünyanın önde gelen deniz taşımacılığı yapan şirketleri de rahat hareket edecekleri yeni üsler arıyor. Bunlardan birisi de MSC. Koronavirüsün etkisiyle dünyanın çeşitli noktalarında stratejik yeni merkez limanlar oluşturan şirket Almanya’da Bremerhaven, G. Kore’de Busan, S. Arabistan’da King Abdullah, Togo’da Lome, Panama’da Rodman ve Türkiye’de Tekirdağ’ı (Asyaport) bu amaçla kullanacak.
Daha önce de yazdığım üzere koronavirüs krizi ulaşım sektöründe de ciddi değişime sebep oluyor, olacak. Hava kargo tarafında şu an yaşanan yoğunluk, havayoluyla tanışan yeni ürünler, sektörler, küresel ölçekte hizmet verecek şekilde her kıtada yeni lojistik merkezlerinin oluşturulması girişimleri de bunun işareti.
Hostesler hemşire oluyor
Yaşadığımız krizden ilk ve en fazla etkilenen sektör havacılık, turizm ve hizmet sektörü oldu. Uçaklar yere çekilince başta pilot ve kabin memurları olmak üzere çalışanlar de boşta kaldı. Her ülke bu geçici durum için çeşitli önlemler almaya devam ediyor.Küçük bir ada ülkesi olan Singapur’da toplam 2 kişi koronavirüsü sebebiyle hayatını kaybetmesine rağmen kapılarını yabancılara kapattı. Singapur Havayolları da uçaklarının yüzde 96’sını yere indirdi. Şirketin bağlı olduğu devletin ilgili iktisadi kurumu da Singapur Havayolları'na kriz dönemi için 5.3 milyar dolar kredi sağlarken, çalışanların maaşlarının da yüzde 75’ini ödeyeceğini açıkladı.Yöneticiler de önce yüzde 15 sonra yüzde 30 oranında maaşlarından kesinti yapılması için karar aldılar. Singapur Havayolları'nın CEO’su da kriz sürecinde bizatihi kendisi maille yoluyla tüm çalışanları bilgilendirmiş. Hiçbir personelin işini kaybetmeyeceği garantisini vermiş.“Uçaklar yerde, personel evde.” Şirket yönetimi ise çalışanlara yeni iş için görevde. Şu an maaşlarını alan, ama boş kalan personelin bu geçici dönemde çalışmasına da izin vermişler. Hatta isteyen hosteslerin Sağlık Bakanlığı’nda çalışabileceğinin duyurusunu da şirket yönetimi personeline duyurmuş. Yine gıda sektöründe de çalışana ihtiyaç duyulduğu, isteyen personelin bu sektörde de çalışarak ülkesine katkı sunması için teşvik edilmiş.Türkiye’den daha önce koronavirüs krizine yakalanan küçük bir ülkeden küçük örnekler bizim de işimize yarayabilir.
