Çanakkale Deniz Zaferi'nin kazanılmasında önemli işlevi bulunan Nusret Mayın Gemisi ile Türk topçusunun başarılı atışları sayesinde savaşlar sırasında batan İtilaf Kuvvetlerinin bazı gemilere ait orijinal parçalar, aslına sadık kalınarak yeniden yapılan TCG Nusret Gemisi'nin salonunda ziyaretçilere o günleri adeta yeniden yaşatıyor.
Çanakkale Deniz Savaşları'nda, 7-8 Mart 1915'te Karanlık Liman'a döktüğü sahile paralel 26 mayınla 18 Mart 1915 Deniz Zaferi'nin kazanılmasında büyük rol oynayan, 1955'e kadar kesintili olarak Türk Donanmasına hizmet verdikten sonra görevden ayrılan, 1962'de sivil bahriyeye satılan 1990 yılında ise Mersin Limanı'nda batan "Kahraman Nusret"in yerini, Gölcük Tersanesi Komutanlığı'nda aslına sadık kalınarak inşa edilen TCG Nusret Gemisi aldı.
Ziyaretçilerini, Çanakkale Deniz Müzesi'nde özel olarak oluşturulan iskelede ağırlayan geminin salonlarında sergilenen, 100 yıl önceki savaşta batırılan Ocean, Irresistible, Saphir gemileri ile İngiliz E-15 denizaltısına ait orijinal parçalar ziyaretçileri adeta o günkü kanlı muharebelere götürüyor.
Camekanlar içinde sergilenen malzemeler arasında torpido kovanı gösterge etiketi, Irresistible'ın valf kapağı etiketi, Ocean'ın torpido doldurucu etiketi, Saphir'e ait metal etiketler, E-15'in işaret flamaları, Turquoise denizaltısında görev yapan Fransız subayın şapkası ile ölçü aletleri dikkati çekiyor.
Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı envanterinde kayıtlı olan ve yıllar önce dalgıçlık marifetiyle su altından çıkarılan malzemeler, pirinç yapıları sayesinde bugüne kadar sağlam olarak kaldı.
Gemide, Çanakkale Deniz Harekatı'nda büyük etkisi bulunan, mayınların nereye döküleceğine karar veren kişi olan dönemin Mayın Grup Komutanı Binbaşı Nazmi Bey'e ait Deniz Harp Okulu diploması, üsteğmenliğe terfisini gösteren meclis onay ve kaptanlık belgesi ile gümüş üstün madalyasının beratı ziyaretçilerden ilgi görüyor.
Binbaşı Nazmi Bey'in hatıratı
Kıdemli Yüzbaşı Tophaneli İsmail Hakkı Bey komutasındaki Nusret Mayın Gemisi, 8 Mart 1915'te saat 05.30'da Nara'dan hareketle seyre başladı. Mayın hatlarını başarıyla geçen gemi, dumansız bir seyirle saat 07.00'ye doğru Erenköy bölgesindeki Karanlık Liman'a ulaştı. Saat 07.10'da geri dönüşe geçilirken her biri 80 kilogram şarjlı 26 mayın, poyraz-lodos istikametinde, yüzer metre aralık ve 4-5 metre derinlikte döşendi. Böylece Çanakkale Boğazı'nda 11'inci mayın hattının tesisi tamamlandı.
Savaşlar sırasında mayınların dökülmesi, Çanakkale Mayın Grup Komutanı Binbaşı Nazmi Bey'in orijinali Çanakkale Deniz Müzesi'ndeki ''Nazmi Bey ve Nusret Odası''nda sergilenen, ''Çanakkale Deniz Savaşları'' adlı 4 defterden oluşan kendi el yazması hatıratında şöyle anlatılıyor:
"23 Şubat 1331 (8 Mart 1915): Alınan emir üzerine öğleden önce saat 05.30'da Nusret vapuruyla akıntı üzerinde ve Paleo Kastro'dan başlayarak, Erenköy hizasında bitmek üzere 26 karbonik mayınla hat oluşturulmuş ve yerleştirilmiştir. Düşman görmemiştir. Mayınların aralıkları 100-150 metre, su yüzeyinden derinlikleri 4,5 metredir. Düşman, istihkamları hafif şekilde bombardıman etmiştir."
Nusret Mayın Gemisi
Nusret Mayın Gemisi'nin orijinali 1912 yılında Almanya Kiel'de inşa edilerek 1913'te Osmanlı Donanmasına katıldı.Gemi, Çanakkale Deniz Savaşları'nda 7-8 Mart 1915'te Karanlık Liman'a döktüğü sahile paralel 26 mayınla 18 Mart 1915 Deniz Zaferi'nin kazanılmasında büyük rol oynadı. Kesintili olarak 1955'e kadar Türk Donanmasına hizmet verdikten sonra görevden ayrılan gemi, 1962'de sivil bahriyeye satıldı, 1990 yılında ise Mersin Limanı'nda battı.
İstanbul'da, 1982'de Taşkızak Tersanesi Komutanlığı'nda inşa edilen Nusret Mayın Gemisi'nin 1/1 ölçülerinde olanı, Çimenlik Parkı'nda özel inşa edilen platformda sergileniyordu. Geminin girişinde plan ve fotoğraflarla Nusret'in öyküsü anlatılırken alt güvertede ise Çanakkale Deniz Savaşı'nın tarihi seyri, panolar ve dijital sunuyla ziyaretçilere aktarılıyordu.
Gemide ayrıca döneme ait orijinal objeler, Çanakkale Boğazı Mayın Grup Komutanı Nazmi Bey'e ait beratlar, Çanakkale Savaşları ile ilgili Osmanlıca ve Latin harfleriyle yayımlanmış gazeteler sergileniyordu.
Bu eski maket gemi kaldırılarak 18 Mart 2011'de ziyarete açılan "TCG Nusret" ile tarihe saygı projesi gerçekleştirildi ve kahraman gemi ait olduğu sularda hizmet vermeye başladı.
Deniz Haber Ajansı
