Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), 180 bin metreküp kapasiteli bir “FSRU” (gaz sıvılaştırma) gemisi inşası için 8,1 milyar liralık yatırıma gidiyor. İngilizce “Floating Storage and Regasification Unit”in kısaltması olan FSRU, “Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi” anlamına geliyor.
Türkiye Varlık Fonu portföyünde yer alan bir kamu iktisadi teşebbüsü (KİT) olan BOTAŞ’ın Jersey adalarında kurduğu BOTAS Trading IC’nin Ankara Merkez Şubesi, söz konusu FSRU gemisi imalatı dolayısıyla yapacağı 8 milyar 104,6 milyon liralık yabancı sermaye yatırımı için mart ayında teşvik belgesi aldı. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından 16 Mart’ta düzenlenen teşvik belgesinde, yatırımın yeri bilgisi “muhtelif iller” olarak yer aldı.
Daha önce FSRU gemilerini yurt dışından sipariş eden, Güney Kore yapımı 263 bin metreküplük metreküp kapasiteli Ertuğrul Gazi FSRU (LNG depolama) gemisini 2021’de teslim alan BOTAŞ, böylece yabancı iştiraki eliyle Türkiye’de ilk kez FSRU gemisi inşa edecek. Bu yatırım dolayısıyla teşvik belgesi kapsamında, 399 milyon dolarlık makine ve teçhizat ithal edilecek.
“Komple yeni” nitelikteki bu yatırıma teşvik belgesi kapsamında gümrük muafiyeti ve KDV istisnası uygulanacak. BOTAŞ’ın bu yatırıma gitmesinde, Karadeniz’de bulunan ve henüz deneme üretimi aşamasında olan gaz rezervlerinin etkili olduğu belirtiliyor.
Martta 90,5 milyarlık yatırıma teşvik
Mart ayında çeşitli sektörlere yönelik toplam tutarı 90 milyar 458,7 milyon TL’lik yatırım için 1.427 teşvik belgesi düzenlendi. Teşvik kapsamına alınan bu yatırımlarda 32 bin 406 kişilik istihdam öngörülüyor. Söz konusu yatırımların 48 milyar 443,4 milyon liralık bölümü imalat sanayiine, 28 milyar 258,1 milyonu hizmetlere, 9 milyar 290 milyonu enerjiye, 2 milyar 992,8 milyonu madenciliğe, 1 milyar 474,3 milyon liralık bölümü de tarıma yönelik bulunuyor.
TT Mobil’den 7 milyarlık modernizasyon
Mart ayında teşvik belgesine bağlananlar içinde en yüksek tutarlısı BOTAS Trading IC’nin FSRU gemi yatırımı olurken, TT Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin çeşitli illerdeki telekomünikasyon alt yapısına yönelik gerçekleştireceği 7 milyar 102 milyon liralık modernizasyon ve tevsi yatırımı, tutar bazında ikinci sırada yer aldı.
BİEM İlaç A.Ş.’nin Tekirdağ’da yapacağı 4 milyar 618,5 milyon, Ceyhan Terminal Hizmetleri A.Ş.’nin Adana’da 4 milyar 310 milyon, ASAŞ Alüminyum A.Ş.’nin Sakarya’da 3 milyar 622 milyon, Düzce Cam Sanayi A.Ş.’nin Bilecik’te 1 milyar 955 milyon, OGUANG Tekstil Ltd.’nin Niğde’de 1 milyar 638,4 milyon liralık komple yeni yatırımları da martta teşvik belgesine bağlandı.
TÜPRAG Metal’in İzmir’de 1 milyar 637,6 milyon liralık madencilik konulu modernizasyon yatırımı ile GREENECO A.Ş.’nin Denizli’de 1 milyar 629,4 milyon ve GELGİT Yenilenebilir Enerji A.Ş.’nin İstanbul’da 2 milyar 271,9 milyon TL tutarlı komple yeni nitelikte elektrik üretim, iletim, dağıtım yatırımları da martta teşvik belgesine bağlanan on büyük yatırım arasında yer aldı.
İlk çeyrekte en çok artış enerjide
Bu yıl ocak-mart döneminde düzenlenen teşvik belgesi sayısı geçen yılın eş dönemine göre yüzde 82 artışla 4 bin 100 adede, yatırım tutarı yüzde 95,7 artışla 221 milyar 140,7 milyon liraya, yaratılacak istihdam da yüzde 23,9 artışla 86 bin 983 kişiye ulaştı. İlk çeyrekte teşvik belgesi alınan yatırımlar içinde sektörlere göre en fazla artış enerjide yaşandı.
Bu dönemde enerji yatırımları için alınan teşvik belgesi sayısı 973 adetle geçen yılın eş dönemindekinin 5 katına ulaştı. Belgeler kapsamında yapılacak enerji yatırımı tutarı yüzde 932 artışla 42 milyar 359,5 milyon lira olurken, teknoloji yoğun niteliği dolayısıyla az istihdam yaratan bu yatırımlarda öngörülen istihdam sayısı da yüzde 88,3 artışla 1.190 kişi oldu.
Yatırımlarda imalatın payı düşüyor
Birçok alt sektörü bulunan ve genel olarak en çok yatırımın yapıldığı sektör olan imalat sanayi ocakmart döneminde toplamda belge sayısında 2 bin 526 adet, yatırım tutarında 126 milyar 441,3 milyon lira ve öngörülen istihdamda 70 bin 816 kişi ile yine en büyük payları almaya devam etti.
Ancak toplam teşviklerde imalat sanayiinin belge sayısı bazında geçen yıl yüzde 75,4 olan payı bu yıl yüzde 61,6’ya, yatırım tutarındaki payı yüzde 70,2’den yüzde 57,2’ye, yaratılacak istihdamdaki payı da yüzde 82,2’den yüzde 81,4’e geriledi. İmalat sanayi yatırımlarında alınan belge sayısında geçen yılın eş dönemine göre yüzde 48,5, yatırım tutarında yüzde 59,4, istihdamda da yüzde 22,7 artış yaşandı.
Ocak-mart döneminde ayrıca 43 milyar 466,2 milyon liralık hizmetler, 5 milyar 780,2 milyon liralık madencilik ve 3 milyar 93,5 milyon liralık da tarım yatırımı için belge alındı. Geçen yıla göre hizmetlere yönelik yatırım tutarı yüzde 115,7, tarım yatırımları yüzde 75,7 artarken, madencilik yatırımlarının tutarı yüzde 24,5 azaldı.
(NAKİ BAKIR / DÜNYA GAZETESİ)
DENİZ HABER AJANSI
