Çin Devlet Başkanı ŞiCinping’in 2013'te ilan ettiği Tarihî İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması hedefiyle duyurduğu Kuşak ve Yol inisiyatifine katılan ülke sayısı 70’i geçti.
Son olarak Pekin yönetimi, 4 Ağustos'ta patlamanın yaşandığı Beyrut Limanı için yardım teklifinde bulundu. Ancak uzmanlar, proje dâhilinde kredi alan bazı ülkelerin borçlarını ödeyememesi üzerine limanlarını Pekin yönetimine uzun süreli kiralamak durumunda kaldığını hatırlatıyor. Uzmanlar, Pekin yönetiminin Lübnan’ın Beyrut Limanı için teklif vermesini “Çin, borç diplomasisiyle etkinliğini artırmak istiyor” şeklinde yorumluyor
1,9 TRİLYON DOLARLIK PROJE
Çin, proje kapsamında katılımcı ülkelerle yaklaşık 1,9 trilyon tutarında 1.590 proje yürütüyor ve bu ülkelere yaptığı yatırım 500 milyar doları geçmiş durumda. Borcu ödeyemeyen Sri Lanka, Hambantota Limanı’nı Çin şirketine 99 yıllığına kiralamak durumunda kaldı.
Malezya’da eski Başbakan Rezzak döneminde 20 milyar dolara imza atılan Doğu Sahili Demiryolu Hattı, iktidara gelen Mahathir Muhammed tarafından askıya alındı. Çin, projenin maliyetini üçte bir oranında düşürülme teklifini kabul etti.
Kenya Mombasa Limanı'nı, Zambiya ise KennethKaunda Uluslararası Havalimanı’nı borçları karşılığında Çin’e devretmekle karşı karşıya. Borçlarının yüksekliği sebebiyle Cibuti, Laos, Maldivler ve Tacikistan yüksek risk grubunda bulunurken Yunanistan’ın Pire, İsrail’in Aşdod, Mısır’ın Ebu Kir Limanı’ndaki yatırımları sonrası Çin'in Lübnan’daki Beyrut Limanı'na ilgi göstermesi dikkatleri çekti.
Çin'in Orta Doğu'da var olma arzusunu "Doğu Akdeniz" bağlamında değerlendirmek gerektiğini belirten Singapur Nanyang Teknoloji Üniversitesinden James M. Dorsey "Çin'in bölge limanlarında (Türkiye, Mısır, İsrail) etkisi var. Bu etkiyi Trablus Limanı’na kadar genişletmeyi arzuluyor. Hatta Trablus'u Beyrut ve Suriye'ye bağlamayı amaçladığı bir ‘tren yolu’ düşüncesi bulunuyor. Türkiye, Suriye, İsrail, Mısır ve Lübnan limanlarında etki sahibi olduğunuzda Doğu Akdeniz'i de domine ediyorsunuz. Bu bağlamda Beyrut Limanı, Çin için büyük önem arz ediyor” dedi.
Fransa Sosyal Bilimlerde İleri Çalışmalar Üniversitesinden ThierryPairault, Çin'in, Beyrut’un inşası için yaptığı teklife yönelik “Mao’nun dediği gibi; bedava yemek yoktur, kimse karşılıksız yardımda bulunmaz. Çin, borç verdiği ülkelerin kendi ürünlerini almasını zorunlu tutuyor” dedi.
DENİZ HABER AJANSI
