Krizin etkisinden sıyrılmaya çalışan denizcilik sektörü, yeni istihdam için kolları sıvadı. Denizcilik; ticaret filosunun dışında, tersaneler, limanlar, turizm, balıkçılık, gemi söküm sanayi, kıyı inşaatları, gemi ve sevkiyat acenteleri, gemi alım-satım brokerleri, yükleme-boşaltma yapan şirketleri ile en geniş istihdam yaratan sektörlerin başında geliyor.
Bugün için denizcilik sektörü yaklaşık 400 bin kişiye doğrudan, mevsimlik iş olması açısından da dolaylı olarak da 3 milyon kişiye istihdam yaratıyor. Ancak 2009 yılında global krizden etkilenerek, özellikle gemi inşa alanında ciddi sıkıntıya düşülmesi nedeniyle, tersanelerde çalışan sayısı 3 yıl gibi kısa sürede 34 binlerden, 17 binlere kadar geriledi. Geçtiğimiz yıldan itibaren de krizin etkilerinden sıyrılan sektör, eski parlak günlerine dönmeye başladı ve 2015’te istihdam 30 bine çıktı.
ESKİ GÜNLERE DÖNÜLÜYOR
Bu yılın başından itibaren de sadece gemi inşa alanında değil tüm denizcilik sektörü atağa kalkarak, hem geçmişte kaybettiği iş gücünü geri kazanmaya hem de yeni istidam yaratmaya hazırlanıyor. Bunun da birçok nedeni var. 10 yıl önce 37 olan faal tersane sayısı geçen yıl 77’ye çıktı ve 49 tersane de yatırım aşamasında. Bir başka neden ise, deniz taşımacılığında Türkiye’nin filo büyüklüğünün her geçen yıl artıyor olması. Ayrıca önümüzdeki yıllarda gemi ve yat ihracatında artış bekleniyor. Daha da önemlisi, 2023 yılında gemi inşa sanayi için 10 milyar dolarlık hedef kondu ve 2017 yılında Türkiye’nin küresel lojistik sektöründen alacağı payın 140 milyar dolara çıkması bekleniyor.
40 BİN KİŞİYE YENİ İŞ
Tüm hedefler, önümüzdeki dönemde denizcilik sektöründe istihdam artışı getirecek. Yeni yatırımlarla birlikte tersanelerde çalışan sayısında yüzde 10’luk bir artış beklenirken; turizmi, gemi söküm sanayi, kıyı inşaatları, acentelerle birlikte tüm denizcilikte yüzde 10’luk bir istihdam artışı olacağı tahmin ediliyor ki, bu da önümüzdeki dönemde yaklaşık 40 bin kişinin yeni işe alımı anlamına geliyor.
Yetişmiş eleman açığı arttı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkan Yardımcısı Halim Mete, sektörde tecrübe kazanmış kaynak, torna-tesviye çalışanlarının yaşanan global ekonomik kriz nedeniyle başka sektörlere yöneldiğini, bunun da kendine has yapısıyla bambaşka bir uzmanlık alanı olan gemi inşa sektöründe yetişmiş eleman açığını arttırdığını belirterek, şunları söyledi:“Gemi adamları yönünden bakıldığında, denizcilik üniversitelerimizde verilen eğitimler yeterli düzeyde olup, uluslararası standartları karşılamaktadır.
Piri Reis Üniversitesi bu konuya öncülük etmekte, dünya çapında kalifiye ve iyi lisan bilen zabitan (gemi adamı) yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Ancak, üniversite mezunlarının uzun süre denizde çalışmamaları nedeniyle, özellikle zabitan sınıfı gemi adamı açığı ortaya çıkmaktadır. Bu da sektörümüzde eğitimli personel sayısını düşürmektedir. Örneğin, makine zabitan sınıfı ve 2. kaptan açığı halen sürmektedir. Deniz eğitimci maaşlarının yetersizliği sebebiyle denizci kökenliler ya gemiye çıkarak yüksek maaşlarda çalışmayı tercih etmekte ya da karada denizcilik firmalarında akademisyenlere oranla daha iyi maddi koşullarda çalışmaktadırlar. Bunların dışında yatçılık sektöründe yabancı dil bilen ara elemana ihtiyaç vardır.”
Ortalama kazanç 4.500 lira
Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kıran, sektörde mavi yakalı çalışanlar için ortalama aylık net 2.500 lira, beyaz yakalılar için de ortalama 4.500 lira kazanç söz konusu olduğunu söyledi. 2015 yılı itibariyle sektörde çalışan sayısının 29 bin 699 kişi olduğunu belirten Kıran, şunları söyledi: “İşlerin önceki döneme göre azalması nedeniyle istihdam açığı hissedilmemekle birlikte, kriz öncesi dönemde tecrübe kazanmış kaynakçılar başta olmak üzere, pek çok meslek grubu, kriz ortamı nedeniyle başka sektörlere geçtiler. Bu durum işler açıldığında ihtiyaç duyulacak meslek gruplarını yeniden sektöre döndürmede zorluklar yaratacaktır. Bu husus gemi inşaatında çalışan diğer meslek grupları için de geçerlidir.”
Deniz Haber Ajansı
