Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin’in ekonomisindeki yavaşlama küresel ticareti de şekillendiriyor. Küresel ticaret trafiğinin yüzde 30’unu temsil eden Çin’in hız kesmesi ve buna Euro Bölgesi’ndeki ekonomik faaliyetlerdeki zayıflığın eklenmesiyle dünya ticareti 2009 yılından bu yana en kötü performansını gösteriyor. Bu da dünyada kargo fiyatlarını büyük bir hızla aşağı çekiyor. Dünyanın en önemli ticaret rotalarında hem hava taşımacılığı hem de deniz taşımacılığında fiyatlar düşüyor.
Genel olarak yaz aylarında Asya’dan Avrupa’ya artan deniz taşımacılığı ile mal sevkiyatı hacmi, ağustosun ikinci haftasında yüzde 20 geriledi. Bu da fiyatlara yansıdı. Drewry Shipping Consultants verilerine göre fiyatlar 21 küresel ticaret rotasında fiyatlar kasım ayından bu yana yüzde 27 düştü. Denizde navlun yeniden dip seviyelere doğru yaklaşmaya başladı. Şanghay Konteyner Taşıma Endeksi’ne göre Şanghay’dan Kuzey Avrupa’ya giden rotada navlun geçtiğimiz hafta içinde yüzde 27 gerileyerek 469 dolara indi.. Bu fiyatların art arda gerilediği üçüncü hafta oldu. Geçtiğimiz hafta Asya’dan Akdeniz’e giden konteynerlerde navlın yüzde 32.1 gerilerken, ABD’nin batı kıyılarındaki limanlara uzunan rotada düşüş yüzde 7.9 ve doğu kıyılarına giden rotada düşüş yüzde 9.9 olarak gerçekleşti.
Hamburg Liman Başkanlığı verileri de, bu yılın ilk 6 ayında Çin’den ticarette görülen yüzde 10.9 düşüşün, limanın toplam konteyner operasyon hacmindeki yüzde 6.8 gerilemeyi açıklıyor. Denizcilik sektöründeki bu yavaşlamaya ek olarak New York eyaleti imalat endeksi de temmuz ayında durgunluk dönemlerinde görülen ve Büyük Bunalım’dan sonraki en düşük düzey olan eksi 14.9’a indi. Navlunda gösterge olan Baltık Kuru Yük Endeksi’nde de gerileme yaşanıyor. Endkes bu yıl yüzde 12’ye varan oranda geriledi. Son bir ay içinde endeksin değeri kritik 1.000 bariyerini aşağı doğru kırdı ve 1.090 seviyesinden 968’e indi.
Gemicilik şirketleri fiyatlara zam yapacak
Ancak bu gemicilik şirketlerinin karlarına olumsuz yansımaya başladı ve gemicilik şirketleri harekete geçti. Dünyanın en büyük konteyner gemiciliği şirketi Maersk Line, Asya’dan Kuzey Avrupa limanlarına yaptığı sevkıyatlarda 1 Eylül’den geçerli olmak üzere spot fiyatlarına 1000 dolar zam yapacağını açıkladı. Diğer önemli gemicilik şirketlerinin de benzer yönde adım atması bekleniyor.
Çin ekonomisindeki yavaşlamaya bağlı olarak deniz taşımacılığı sektöründe navlunun çökmesi, küresel olarak son altı yılda görülen büyümenin sonuna gelindiği kaygılarını da beraberinde getiriyor. Çin’den ve Hong Kong’dan dünyanın diğer bölgelerine giden ve yine Çin ile Hong Kong’a gelen konteynerler küresel ticaretin yüzde 30’unu oluşturuyor. Dayanıklılığı konusunda hassas olan ve belli bir zaman içinde teslim edilmesi gereken ilaç, çiçek, elektronik gibi ürünlerin taşınmasında tercih edilen hava taşımacılığı için de görünüm iç açıcı değil. Drewry Shipping Consultants araştırma müdürü Martin Dixon, küresel hava kargo taşımacılığının yılın geri kalanında durgun seyredeceği tahmininde bulundu ve sebep olarak Çin ile Asya’nın zayıflayan talebini gösterdi.
Devalüasyon, sevkıyatları yüzde 17 aşağı çekti
Avrupa-Asya rotası üzerindeki gemi işletmecileri, küresel ekonomik durgunluğun yarattığı kapasite fazlasıyla bir süredir düşen navlunla boğuşuyor. Avrupa ve ABD’de yaklaşan yılbaşı ve noel öncesinde yılın bu döneminde geleneksel olarak Asya’dan Batı’ya sevkıyatların artması beklenir. Oyuncaktan, elektroniğe ve giysiye kadar birçok şeyde Asya mallarına talep artar. Ancak ağustos ayı itibariyle bu beklentiler henüz gerçeğe dönüşmedi. Bunun başlıca nedeni ise Avrupa’da talebin azalması ve Çin’in lüks ürünlere iştahının azalması. Wall Street Journal gazetesine konuşan Londra ve Singapur’daki brokerler geçtiğimiz hafta Çin’in parasında gerçekleşen devalüasyonun da geemcilik sektörü üzerinde etkisinin görülmeye başladığını söylüyorlar. Brokerlerin verdiği bilgiye göre çanta, marka giysi ve ayakkabı gibi lüks ürünlerin sevkıyatında Çin parası yuanın devalüe edilmesinden bu yana yüzde 17 düşüş meydana geldi. Brokerler, Çin borsasındaki erimenin Çinli ve Hong Konglu tüketicileri biraz daha tedirgin edeceği uyarısı yaptılar. Ayrıca Avrupa’da üretilen üst segmentteki otomobillerin sevkıyatlarını da azaldığını vurguladılar.
Seabury Group verilerine göre, Çin’in dünyada hava kargo taşımacılığıyla yapılan ihracatta ağırlığı yüzde 20 iken, küresel ithalat taşımacılığında yüzde 10 civarında. Hong Kong’dan gönderilen hava kargolarının miktarı geçen hafta yüzde 2 azaldı.
Küresel ticarette krizden bu yana en kötü performans
Küresel ticaretteki düşüş küresel finansal kriz zamanından bu yana kötü seviyelere geldi. World Trade Monitor’un verilerine göre ikinci çeyrekte küresel ticaret bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.5 daraldı. İlk çeyrekte daralma yüzde 1.5 seviyesinde gerçekleşmişti. Böylelikle yılın 6 ayında küresel ticaret 2009’dan bu yana en sert düşüşünü kaydetti. CPB´nin Dünya Ticaret Monitorü araştırmasına göre dünya ticaret hacmi mayıs ayında yaşanan düşüşün ardından ise haziran ayında arttı. Mayıs ayında yüzde 1.3 azalan ticaret hacmi haziran ayında yüzde 2.0 artış gösterdi. Haziran ayında dünya sanayi üretimi ise bir önceki aya göre yüzde 0.7 arttı. Mayıs ayında yüzde 0.3 düşüş olmuştu. World Trade Monitor verilerine göre ilk altı ayda hacim olarak ticaret büyümesi yalnızca yüzde 1.7’de kaldı.
Deniz Haber Ajansı
