Deniz Ticaret Odası’nın Aylık Olağan Toplantısında konuşan Batı Karadeniz Bölgesi Ereğli Şube Başkanı İrfan Erdem Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Başkanı Murat Kıran, sektördeki durumla ilgili olumsuz tablo çizdiler. 2003 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın temelini attığı Ereğli tersaneler bölgesinde bu günlerde istihdam ve işsizlik sorunlarıyla boğuşulduğuna dikkat çeken İrfan Erdem, “Ereğli, Tuzla’dan sonra ikinci en büyük tersane bölgesidir. Bölgemizde 10 adet tersane mevcut. 2003 yılında Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın temelini attığı tersanelerimizin bugün geldiği nokta içler acısıdır. Tersanelerimizde 11 bin kişi istihdam edilirken bugün 150 kişi çalışıyor. Yaşanılan sıkıntılardan dolayı tersanelerimizin kapanmasıyla Ereğli ekonomisi büyük bir çöküş yaşamıştır” diye konuştu.
Tersanelerin tekrar faal hale gelebilmesi için çeşitli yazı ve raporlar yazdığını ifade eden Erdem, bu çalışmalarına devam edeceğini sözlerine ekledi. Bölgeye hareketlilik getirmek için önerilerde de bulunan Erdem, şunları dile getirdi;
MİLYON DOLARLARIMIZI YATIRIP TERSANE YAPTIK
“İstediğimiz iki husus var. Bunlardan biri bölgemize geçici gemi söküm alanı yapılmasıdır. Çünkü hurdanın en büyük alıcısı demir çelik fabrikalarıdır. Ereğli demir çelik fabrikası yılda 4.5 milyon ton demir çelik üretiyor. Her çelik fabrikasının sıvı çelik elde edebilmesi için yüzde 15 ile 22 arasında hurdaya ihtiyacı var. Yani Ereğli demir çelik fabrikalarının yılda 1 milyon ton hurdaya ihtiyacı var ve ortaya çıkacak hurdaları Ereğli demir çelik fabrikaları almaya hazır. İkinci konu Ereğli demir çelik fabrikalarının tevsi edildiği için yatırımları var, buraların çelik üretiminin tersanelerimize kaydırılmasını talep ediyoruz. Başka da seçeneğimiz yok. Biz devletten arsa almadık. Devlet bize denizi ikram etti biz de milyon dolarlarımızı yatırdık tersane yaptık. 2009 yılına kadar da son derece başarılı olduk. Hollanda’ya, Belçika’ya, Amerika’ya, Almanya’ya anahtar teslim gemiler yaptık. Şimdi bunların hiçbirisi yok. Yetiştirdiğimiz elemanlarımızın yüzde 90’ını kaybettik.”
Erdem’in ardından Bodrum şube başkanı ve Fethiye şubesi de yapılan faaliyetler hakkında bilgilendirmelerde bulundu.
Kürsüye gelen Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Kıran da Ereğli şube başkanı İrfan Erdem’in konuşmasına ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, Ereğli’ye gemi söküm alanı yapılmasının kanuni olarak zaman alacağını ve çok da kolay olmadığını ifade etti.
İŞ KOVALAMAMIZ GEREKİYOR
Dünya gemi inşa alanında genel bir kriz olduğuna vurgu yapan GİSBİR Başkanı Murat Kıran, 2008 yılında yaşanan krizin denizcilik krizi değil dünya global krizin bir etkisi olduğuna dikkat çekti. Gerçek krizin 2010 yılında yapılan teslimatlardan sonra başladığını söyleyen Kıran şöyle konuştu;
Dünya ticaret hacmi bizim navlun olarak top seviye dediğimiz 2007 senesine göre yüzde 3 daha fazla. Peki, neden navlunlar aynı paralelde artmıyor? İnanılmaz bir tonaj girişi oldu ve hurdaya ayrılan tonaj bunu karşılayamıyor. Dolayısıyla bu tonaj ciddi bir rekabet oluşturuyor. Ne zaman düzelecek? Genel olarak dünya armatörleri bir hataya daha sürükleniyor. 2008 yılına kadar verilen siparişlerde ciddi rakamlar ödeyerek gemi sahibi oluyorlardı. Bugün aynı gemileri Uzakdoğu’ya 3’te 1 fiyatına yaptırma imkânı var. Bu da yeni tonaj girişi anlamına gelebiliyor. Bizim armatörümüz zor durumda. Dünyanın 4 bir tarafında çok büyük firmalar ile çalışıyoruz, onlar da sıkıntı içerisinde. Dolayısıyla bizim de şunu yapalım bunu yapalım demek yerine biraz daha iş kovalamamız gerekiyor. Şu an Tuzla’da, Yalova’da daha niş işlere yönelmiş arkadaşlarımız var. Bu süreç böyle geçecek. 2000 yılında başlayıp 2008’e kadar olan süreçte Türkiye gemi inşa sanayimizin maliyetleri yükseldi. Bu maliyetlerden bizim yaptığımız ürünü müşteriye cazip gösterme şansımız yok.
GÜNÜ KURTARMAMIZ, AYAKTA KALMAMIZ LAZIM
Karadeniz için benim çok büyük umudum var. Biz hep ofshore dedik. Gemi inşa sanayinin ve Türkiye’nin geleceği bizce bu. Karadeniz’de araştırmalar yapan halihazırda gemiler var. Başbakanımızın açıkladığı gibi petrol kazma işi yapacak platformların inşasının Türkiye’de yapılmasının yollarını araştırıyoruz lafı çok güzel bir haber. Biz bu alanda çalışabiliriz. Bizim bugün günü kurtarmamız lazım, ayakta kalmamız lazım. Biz bu işlere girelim, bu platformları yapabiliriz. O denizden petrol çıkarma günü geldiğinde ayakta olmamız lazım, hazırlıklı olmamız lazım.”
KİRA ARTIŞLARIYLA TERSANECİLER ZOR DURUMDA
Tuzla tersaneler bölgesinde yer alan tersanelerin kira bedellerinde yapılan artışın tersanecileri zor durumda bıraktığını ifade eden Kıran, şöyle devam etti;
"2012 yılında 101 bin lira olan kiralama bedelleri 2013 uyarlamasında 1 milyon 701 bin lira olarak gerçekleşti. Çok ciddi bir artışla karşı karşıyayız. Bu değerlendirmeler maalesef bu şekilde geliyor. Mahkemeden yazı geliyor, borcunuzu şu tarihe kadar ödeyin diye. Ödemezseniz tek taraflı fesih hakkı var. Milyon dolarlık yatırımınız var bunu riske edemiyorsunuz. Delinin biri kuyuya bir taş atmış, 40 akıllı çıkartamıyoruz. Bu konuda girişimler yapılması lazım. Biz GİSBİR olarak bazı çalışmalar yürüttük. Sesimizi de duyurduk, ama zaman alacak. Özellikle Denizcilik Bakanlığımız bu konuyla ilgili çalışmalar yürütüyor, bunun böyle olmaması gerektiğini düşünüyorlar. Ama bu çalışmalar süreç alacak. En azından bu süreç sonuna kadar talep edilen rakamların bir önceki seneye uyarlanarak talep edilmesi sektöre katkı yapacaktır.”
