Japonya'ya yapılan ziyaretten dönerken 1890 yılında Pasifik Okyanusu'nda 550 denizcisiyle batan Ertuğrul Fırkateyni'nde sürdürülen kazı ve kurtarma çalışmalarında; top, mermi ve gülleler gün ışığına çıkarıldı. 17 metre derinlikten çıkarılan ve ilk defa zırh delen olarak 1860'lı yıllarda kullanılan mermiler, dünyadaki en eski örneklerinden.
Pasifik Okyanusu'nda batan Ertuğrul Fırkateyni'nde 11 yıl önce başlayan kazı ve kurtarma çalışmalarının bu yılki ayağı, Ocak'ta başladı.
Ertuğrul'un battığı kayalıklardan 200 metre açıkta ve 30-40 metre derinlikte, çalışmalar yürütülüyor. Japon ve Türk dalgıçların ortaklaşa yaptığı 120 dalışta; Osmanlı gemisine ait toplar günü ışığına çıkarıldı.
İngiliz Palliser marka 3 adet 52 kilo ağırlığında top mermisi ile 3 adet 30 kilo ağırlığında top mermisi dalgıçlar tarafından 127 yıl sonra gün ışığına çıkarıldı. Yapılan kazı kurtarma çalışmaları sırasında ayrıca porselen tabaklar, gemiye ait ahşap ve metal parçalarda çıkarıldı. Eserler Kushimoto kentindeki Ertuğrul Araştırma Merkezi ve Konservasyon Laboratuvarı'na getirilerek üzerinde çalışmalara başlandı.
Ertuğrul Fırkateyni'nden çıkarılan eserler kısa zamanda Japonya'da da duyuldu. Kusimoto kentindeki okuldaki öğrenciler ile yöredeki üniversitelerin tarih bölümü öğrencileri ve öğretim üyeleri, Ertuğrul Araştırma Merkezi'ne akın ederek proje başkanı kaptan Tufan Turanlı'dan bilgi aldı. Turanlı ülkede düzenlediği konferansta, 11 yıldır süren çalışmalarda gelinen noktayı, çıkarılan eserleri, eserlerin Japonya'da ve Türkiye'de sergilenmeleri ile Türk- Japon dostluğuna olan katkılarını görseller eşliğinde anlattı.
Çalışmaların başladığı ilk yıldan itibaren 8 bin 130 eser ve kalıntı çıkarıldığnı belirten Turanlı, bu yılki programda önceki yıllarda çıkarılan eserlerin konservasyon ve restorasyonuna ağırlık verileceğini belirterek, "Geminin cephaneliğine ve buradan çıkarılan buluntulara öncelik veren ekip bilhassa çıkarılan top mermileri ve güllelerin tuzdan arındırılması ve konservasyonuna yönelmiştir. Bu top mermilerinden 7 inç (18 santimetre) çaplı iki adedinin konservasyonu gerçekleşmiştir" dedi.
Bodrum Karya Kültür, Sanat ve Tanıtım Vakfı (BOSAV) ve Ertuğrul Fırkateyni Ekip Başkanı Tufan Turanlı, sözlerine şöyle devam etti: "Ertuğrul Firkateyni'nden çıkarılan bu Palliser mermisinin ağırlığı 30 kilogram olmasına rağmen, askeri kayıtlarda merminin asıl ağırlığının içindeki boşluğa yerleştirilen 2.5 libre (1.3 kg) patlayıcı ile birlikte 115 libre (52 kilo) olduğu biliniyor. Kazılarda 17 metre derinlikten iki top mermisi çıkarıldı. Bunların özelliği, ilk defa zırh delen olarak 1860'lı yıllarda çıkarılan mermi türleri olması. Çıkartılan mermiler dünyadaki en eski ve piyasada kalmayan, kullanılmayan mermiler. Diğer mermilerin çıkarılması içinde çalışmalarımız devam edecek."
Ertuğrul Firkateyni kazılarının Arkeolojik Başkanı olan Turanlı'nın eşi, Dr. Berta Maria Lledo Solbes Turanlı ise, "Japon ve Türk halklarının dostluğu ve dayanışmasının simgesi olan Ertuğrul Firkateyni Sergisi'ni en kısa zamanda memleketim İspanya başta olmak üzere dünyanın birçok yerine götüreceğim. Türk askerinin, Türk ordusunun 127 yıl önce yaşadığı ve bugüne kadar taşıdığı barış ve dostluk için yaşamlarını verdiği bu hikayeyi, tüm dünyaya duyuracağım. Bu dostluğu duyurmak için 5-6 dilde hazırladığım kitap ve sunumu şehitlerimize armağan edeceğim" diye konuştu.
Turanlı kurtarma ve konservasyon çalışmalarının mayıs ayının ortalarına kadar süreceğini belirtti.
DENİZ HABER AJANSI
