İzmir Seferihisar açıklarında meydana gelen depremin ardından yaşanan tsunami Sığacık’ta bir yurttaşın yaşamını yitirmesine neden olurken, deniz birçok işyeri ve evin giriş katlarını su altında bıraktı.

“Deprem ve Tsunami” Kitabının Yazarı Dr. Eşref Atabey büyük bir deprem sonrası Güney Ege kıyılarında tsunami riskinin yüksek olduğunu belirterek, risk altındaki yerleşim yerlerinin adını verdi.

DEPREM VE TSUNAMİ

Japonca’da “Liman Dalgası” anlamına gelen “Tsunami” sözcüğü okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun salınımlı “dev deniz dalgası” olarak tanımlanıyor. Türkiye’de tsunami olur mu sorusuna “Deprem ve Tsunami” Kitabının Yazarı Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Eşref Atabey “evet” diye yanıt veriyor. Atabey, Türkiye çevresindeki denizlerde büyük bir depremin ardından tsunami olma olasılığının yüksek olduğunu belirterek, özellikle güney Ege sahillerinin risk altında olduğunu dile getiriyor.

"SIĞACIK’TAKİ TSUNAMİ SÜRPRİZ DEĞİL"

Asi Kitap Yayınları arasında şubat 2020 tarihinde çıkan “Deprem ve Tsunami” Kitabının Yazarı Dr. Eşref Atabey, İzmir depreminin ardından Sığacık’ta yaşanan tsunaminin bir sürpriz olmadığının altını çizdi. Tarihsel kayıtlara bakıldığında Karadeniz, Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz kıyılarına yakın karada ve deniz tabanında olacak büyük depremlerde kıyılarda tsunami olma olasılığının yüksek olduğunu belirten Atabey, “Akdeniz’de deprem sonrası oluşabilecek bir tsunami Güney Ege sahillerini etkileyecektir. Tarihsel kaynaklar, Akdeniz’de büyük tsunamilerin geçmişte birçok defa meydana geldiğini göstermektedir. En iyi bilenenler MS 365 ve MS 1303 depremi tsunamileridir. Tarihi kayıtlar Güney Ege Bölgesi ile denizi etkisi altına alan tsunamileri Ege Denizi’nde oluşan volkanik patlamalar ve patlamaların yol açtığı tsunamiler olarak göstermektedir” dedi.

TÜRKİYE KIYILARINDA NERELERDE TSUNAMİ RİSKİ YÜKSEK?

Tsunaminin izlerine, Girit, Didim, Dalaman ve Fethiye kıyılarında rastlanıldığını ifade eden Atabey, MS 68 yılında Mısır’da yaşanan bir deprem sonucu Akdeniz’de oluşan tsunami dalgalarının Antalya kıyılarını, Myra, Simena, Patara gibi antik kentleri sular altında bıraktığını aktardı.

Ege Denizi’nin, Minos uygarlığının çöküşüne yol açacak kadar tehlikeli tsunamilerin oluştuğu bir deniz olduğunu kaydeden Atabey, “Son olarak 1956 yılında yaşanan bir deprem ve onun oluşturduğu tsunami 250 kişinin ölümü ve 80 kadar teknenin batması ile sonuçlanmıştır” dedi.

Yunanistan Jeodinamik Enstitüsünin Akdeniz Bölgesi’ndeki oluşacak tsunamilerle ilgili risk haritası oluşturduğuna işaret eden Atabey, haritada Güney Ege sahillerinin risk altında gösterildiğini belirterek “Tsunami risk haritasına göre; Dalaman-Ortaca-Fethiye sahili çok yüksek riskli, Samandağ-Arsuz-İskenderun, Marmaris, Datça, Didim, Güney Marmara sahili orta düzeyli riskli tsunami olma olasılığı kıyılardır” dedi.

MARMARA DENİZİ'NDE TSUNAMİ

Marmara Denizi'nde meydana gelecek 6 ve üzeri büyüklüğünde bir depremin de tsunami üretebileceğinin altını çizen Atabey, şunları söyledi:

“Tarihsel verilere göre Marmara’da tsunami oluşma olasılığı 100 yılda birdir. Geçmişte olmuş tsunamilerden yola çıkılarak, Marmara Denizi’nde, tsunami üretebilecek bir depremden sonra, zayıf da olsa bir risk vardır. Ancak, oluşacak tsunaminin Pasifik Okyanusu’nda oluşan ve dalga boyu 30 m’yi aşan tsunamiler gibi olmayacağı açıktır.”

DALAMAN ULUSLARARASI HAVALİMANI TSUNAMİDEN ETKİLENEBİLİR

Dalaman kıyısından itibaren güney batı boyunca Rodos’a kadar olan bölgenin Akdeniz’in en derin yeri olduğunu (4 bin 250 m) ve tsunamiden etkilenmede en uygun coğrafi konumda bulunduğunu aktaran Atabey, bölgenin Türkiye’de tsunami tehlikesinin yaşanabileceği en yüksek riskli yer olduğunu kaydetti.

Atabey, “Dalaman ve Ortaca sahillerinde çok yüksek tsunami riski bulunmaktadır. En yıkıcı tsunami hasarı kıyıdan 1 kilometre içerilerde kara üstlerinde de olabilmektedir” dedi.

Atabey, Dalaman sahilini etkisi altına alacak olan tsunami dalgalarının yüksekliğinin 3 m’yi aşması durumunda Sarıgerme-Dalaman sahil şeridi ve Dalaman Uluslararası Havaalanının tsunamiden etkilenebilecek kıyı alanları arasında olduğunu söyledi.

 Atabey, Yunanistan Jeodinamik Enstitüsünün hazırladığı tsunami risk haritasına göre, Bodrum, Marmaris-Datça-Didim, Samandağ, Arsuz ve İskenderun sahilleri orta düzeyli tsunami riski altındaki sahillerdir. Didim Tekağaç kıyılarında zayıf izler bırakan tsunaminin benzeri eğer günümüzde oluşursa çok fazla can ve mal kaybı olabileceği uyarısında bulundu.

DENİZ HABER AJANSI