İMEAK Deniz Ticaret Odası’nın 2016 yılı ilk Olağan Meclis Toplantısı Meclis Başkanı Cengiz Kaptanoğlu başkanlığında gerçekleşti. Topantıya 2015 yılı bütçesi görüşmeleri damga vurdu. 2015 yılı bütçesi yapılan oylamada kabul edildi.
Geçtiğimiz yılın bütçesi konusunda kürsüye çıkan Salih Zeki Çakır üyelerin bütçe üzerine konuşmamasından yakınarak, meclis gündemine gelen başlıkların konuşulmadan kabul edildiğini vurguladı. 2015 yılında meslek komiteleri ve meclis üyelerinin gündeme getirdiği sorunlardan ağırlıklı olarak iki tanesinin çözüme kavuştuğunu belirten Çakır, “2015’te meslek komiteleri ve üye arkadaşların gündeme getirdiği sorunlardan iki tanesinde iyileşme oldu. Birincisi limanlara yanaşmada ağırlıklı etkilenen yakıt tankerlerine pilotaj mecburiyeti 500 grostondan 1000 grostona çıktı. Ama bu arada yatlara pilotaj mecburiyeti getirildi. İkinci iyileştirme de 65 yaş üstü yolculardan ücret talepleri. Bu konularda odamız tarafından bir takım girişimler oldu ve iyileştirmeler sağlandı. Bunların dışında amatör denizcilikten armatörlüğe kadar denizciliğin yüzlerce sorununa getirilen bir çözüm göremedim“ dedi.
“Üyelerin menfaatine somut bir harcama görmedim”
Bütçede belirtilen harcama kalemleri içerisinde Deniz Ticaret Odası üyeleri için somut katkı sağlayacak bir harcama kalemi görmediğini vurgulayan Salih Zeki Çakır “2015 ve 2016 bütçesinde 18 harcama kalemi olsa da ağırlıklı harcama olarak iki ana başlıktır. Birincisi Piri Reis Üniversitesi’ne ayrılan kaynak, ikincisi de masraflar. Geçen yıl yüzde 50 olan üniversiteye ayrılan kaynak gündem dışı alınan kararla yüzde 60’a çıkarıldı; diğerleri de masraf kalemleri. Masraf kalemlerinde fuar, sponsorluk gibi pek çok başlıkta işlenen kalemler harcanıyor ama üye menfaatine yönelik somut bir harcamaya rastlamadım.” Şeklinde konuştu.
“Bütçenin aleyhinde oy kullanacağım”
Bütçe konusunda kendi önerilerini sıralayan Salih Zeki Çakır konuşmasına şöyle devam etti: “Bu kadar büyük bir bütçe eğitime harcanmasaydı nereye harcanabilirdi? Bununla ilgili üç tane öneri sıralayacağım. Birincisi masraf kalemlerinden ki takriben 30 milyon TL. Bunlardan 2016’da tasarrufa gidelim. İlave yüzde 20’lik bir oranı hedefleyelim ve bu oranı eğitime ayıralım. Ama bu genel bir eğitim olmasın. Bu eğitim denizcilik sektörü için nitelikli insan gücü eğitimi için yapılsın. Sektörde nitelikli insan gücü eksikliği var. Dahası bu kaynak nitelikli eğitim elemanlarını yetiştirmek için kullanılsın. İkinci önerim denizciliğimizin son 15 yılda temsil noktasında bir temsil sorunu yok. Siyasette, bürokraside, iş dünyasında temsil ediliyoruz. Ama siyasetin, bürokrasinin gündemine gelen sorunlar çözülemiyor. Bunun ana sebebini denizciliğimizin sisteme entegre olamamasına bağlıyorum. Yani inşaat sektörü gibi, turizm gibi büyük sisteme entegre olamadık. Bunun sorgulanması, araştırılması için denizcilik strateji enstitüsü kurulmasını öneriyorum. Üçüncü önerim yeni bir denizcilik külliyesi kurmak. Bunu da Anadolu Yakası’nda kurmak ve Deniz Ticaret Odası’nı oraya taşımak. Ben bu binayı odamızın gücüne göre yetersiz buluyorum. Bu binanın da Deniz Ticaret Müzesi olarak değerlendirilmesini öneriyorum. “
Konuşmasının sonunda 2015 yılı bütçesine muhalif olacağını söyleyen Çakır, “Geçen yıl teşebbüs ettiğim ama Yılmaz Ulusoy beyefendinin de müdahalesi ile geri çektiğim bütçenin aleyhine yönelik oyumu bu sefer kullanacağımı bildirmek istiyorum“ dedi.
"Bütçenin hakkıyla tartışılması lazım"
Salih Zeki Çakır'ın bütçeyle ilgili eleştirilerine yanıt vermek için kürsüye çıkan İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Metin Kalkavan, bütçenin hakkıyla sorgulanması gerektiğini belirterek, "Sağ olsun Salih Zeki Çakır pas attı, değerlendirmemek olmaz. Keşke bütçe konusunda birçok insan konuşsa. Bütçeyi kaç kişi okudu? Kitapçığı kaç kişi okudu? 15 kişi. Keşke 1 kişi çıkıp burada madde madde yorum yapsa, açıklama istese. Bu bütçe çalışmalarında ne kadar emek olduğunu yönetimde ve bu işle uğraşan kişiler bizzat bilir. Öyle bir sistem oturdu ki bütçenin bir taraftan gelir ayağını arttırmaya çalışırken diğer yandan da giderleri en aza indirmek için mücadele ediyorsunuz. Salih kaptanın tek haklı olduğu konu, bu konuların konuşulmadan geçilmemesinin gerekliliği. Bu kadar emeğin heba edilmemesi lazım. Bütçe çalışmasında başta keşke bütçeyi hakkıyla sorgulasanız. Bu bütçe ben geldiğimde yaklaşık 4 milyondu. Şimdi ise 66-68 milyon civarında. Baktığımızda inşallah Salih kaptanın söylediği rakamlara ulaşırız. Bütçe konuşmasına girdiğiniz zaman bütçenin içinde kalmanız lazım. Bütçeyi konuşmanız, tartışmanız lazım; ama konuşma bütçe konuşması değil, bütçeyle başladı, farklı yere gitti" diye konuştu.
"Muhalefet görevinizi yapın"
Salih Zeki Çakır'ın, 'Herkes bu bütçeden besleniyor' iddiasına da yanıt veren Metin Kalkavan, şu ifadeleri kullandı: "Talihsizce bir söz söylendi, o niyetle söylendiğini zannetmiyorum. Kayıtlarda var, bu bütçeden kimse beslenmiyor. Ben o manada söylenmediğini söyleyeyim, öyle olmadığına da inanıyorum. Kimsenin bir şey götürdüğü yok. Sorun, kalem kalem sorun. Okuyun, bakın sorun. İkinci bir şey daha söyleyeyim; sakın evet vermeyin. Geçen sene de kabul etmedim. 'hayır' kabul ettim. Böyle bir şeyi de Yılmaz beyden dahi istemiyorum. Geçen sene benim nezdimde eksidir, hayırdır. Bu sene de kabul etmeyin ve muhalefet görevinizi yapın" ifadelerini kullandı.
'Aciziyet' ifadesine yanıt
Salih Zeki Çakır'ın kullandığı, 'Acziyet' ifadesine de vurgu yapan Kalkavan, "Salih kaptanın denizcilik anlayışıyla bizimkini tarif edeyim aradaki farkı görün, sonra değerlendirin. Salih kaptan 2015’te iki tane sorun çözüldüğünü söyledi; tankerlere kılavuzluk ve yaşlılarda 65 yaş üstü kanunu. Teşekkür ettik" diye konuştu.
Kalkavan, 2015 yılındaki bazı faaliyetlerini ise şu sözlerle sıraladı: "Birincisi, BDDK Karşılıklar Yönetmeliği. Denizcilikle ilgilenen herkese kredilerinin yapılandırılmasında sıkışıklık olan devletin somut olarak yapmış olduğu bir numaralı hadisedir. Bunun Türkçesi; bir banka, bir denizci firmanın hangi iştigal alanı olursa olsun denizcilik diye tabir varsa, o firmanın donuk ya da donmamış herhangi bir kredisini yeniden düzenlerken normalde bir karşılık ayırması lazım. Bu normalde 1 ancak belirli bir zaman donuk kalırsa 5'e kadar çıkıyor. Bizim önerimizle devletin 3 senedir yapmış olduğu her sene başında çıkarmış olduğu bu, denizcilik firmalarına ait ayrıcalık olarak, tekrar '1' olarak yapılandırmalarda hem banka bilançolarının düzenlenmesi, iyi olması hem de denizcilik firmalarının üzerine gidilmemesini sağlayan en büyük mekanizmadır. Biz bunun çalışmasına her sene ocak ayında başlarız. Alttan bürokrasisi vardır, sonra siyasetçileri vardır. Ve gideriz sonunda siyasetçilerin onayıyla çıkar. BDDK ayağı da vardır, onu da söyleyeyim.
İkincisi, yine aynı şekilde çalıştığımız ihracat taahhütleri Ekonomi Bakanlığı'nın çıkarmış olduğu Eski gemi inşaattan kalan ihracat taahhütlerinin, zamanında sağlanamamasının kapatılamamasının, her sene aynı yöntemle uzatılması. O da bizim uğraşlarımızla geçen sene uzatılmıştır.
Üçüncüsü; KGF uzatımı. Yarım kalmış gemilerdeki KGF garantilerinin uzatımı yine bu oda sayesinde uzatılmıştır. Aynı şekilde Exim Bank'tan gelen yine sektörde kullanılan dünya bankası kredilerinin uzatımı da dahil olmak üzere birçok etkinlik vardır.
Dördüncüsü Koster Projesi. 2014 yılında sayın bakanımız Lütfi Elvan’ın misafir olduğu ağustos ayı meclisinde; bu odanın önerisiyle konuşulup çıkarıldı.
Beşincisi; yine bu odanın sayın bakanımıza teklif ettiği ve 6 ay içinde Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan KGF Teminatları. Bunun yanında yapılan bir sürü şey var; ama biri deniz kültürü açısından çok önemli olan, Antalya’da yapılan Sualtı Müzesi. Muhteşem bir olaydır."
"2015, Türkiye'nin en zor senelerinden biriydi"
Bazı problemlerin devlet yoluyla çözülemeyeceğini; ancak iletilen problemlerin hepsini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na bildirdiklerini dile getiren Kalkavan, devletin kendinden kaynaklanan bir durum olduğunda olaya el atttığını ifade ederek, şu sözleri sarf etti: "Devletin karşısına devamlı gidip ‘Bittik mahvolduk yardım edin’ demek dışında başka bir şey bilmiyor muyuz? Sen hata yapıyorsan devlet ne yapsın? Kurallar belli, oyun başlamış; nasıl oynanacağı belli. Yanlış yere yatırım yapıyorsun, sonra yardım istiyorsun.
Devlet zaten kendinden kaynaklanan bir şey olduğu zaman duruma el koyuyor. Baktığınızda iki tane alanda operasyonel problemimiz var. Römorkörlük yönetmeliğinden tutun da bir sürü şey var ve devlet bunları biliyor. Devlete sunduğumuz konsey raporunda hangi problemler çözüldü hangileri çözülmedi diye size burada bir sunum yaparız, olanları anlatırız. Milli emlakla ilgili problemler var, maliyeyle ilgili problemler var Ulaştırma Bakanlığı’yla ilgili problemler var. Yeni Marmaris’te çıkarılan marinaların bir kısmının izninin iptal edilmesine kadar bir sürü problem var. Bize gelip de bizim iletmediğimiz bir problem bile hatırlamıyorum; ama çözücü biz değiliz. çözülecek olan yer Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'dır. Biz iletiriz; bir kısmı çözülür bir kısmı çözülmez. 2015’e baktığımızda 2015, Türkiye'nin yaşamış olduğu en zor senelerden bir tanesiydi. 2 seçim, Rus uçağı derken neredeyse bürokrasinin buz dolabına girdiği bir dönem geçirdik" diye konuştu.
"Ne yaptık da aciziyet içinde bulunduk?"
Bütçenin bir kısmının, nitelikli insan yetiştirmek adına eğitimde kullanılması gerektiğini vurgulayan Salih Zeki Çakır'a bu konuda da yanıt veren Metin Kalkavan, şu ifadelere yer verdi: "Ne yaptık da aciziyet içinde bulunduk? Harcamalardan 30 milyon kısalım, %20'sini eğitime harcayalım, nitelikli insan yetiştirelim onların eğitimine harcayalım. Üniversiteden daha iyi nitelikli insanın yetişeceği yer mi var? Bir dünya denizcilik kurumumuz var, eğitim vermiyor musunuz? 5 sene önceye 10 sene önceye bakın; Türkiye denizcilikte, eğitimde hangi seviyeye gelmiş? Bunun bir zamanı var. Bir anda ABD, Almanya ile bir olabilir miyiz? Kaç tane eğitim sertifikalı eğitim kurumu var? Bir dünya eğitim kurumumuz var niteliği arttıralım diye. Niteliği eğitim dışında nasıl arttırırsın? Staj yaptırarak ve iş vererek. Bu zaten bizim yaptığımız ana iş. Bu oda sizin de desteğinizle, bütün kazancını eğitime yatıran oda olarak dünyada tek. Bütün kazancını eğitime yatıran başka bir oda yok. Biz de bilirdik o paraları tutup bankalara koymayı, tasarruf etmeyip rant elde etmeyi de bilirdik.
Eğitimde üzerimize fazlasıyla yapıyoruz, bu insanların niteliklerini arttırdığımız için devlet kurumlarına ve özel kurumların hepsine teşekkür ediyoruz.
"Deniz Ticaret Müzesi istiyoruz"
Koç Üniversitesi'nin kurduğu Denizcilik Forumu'na değinen Metin Kalkavan, sürekli denizcilikle ilgili yeni kurumların açılmasını istediklerini belirterek, "Koç Üniversitesi Denizcilik Forumu kuruldu. Başka kurumlar da kursun, yeter ki kursun. Tepav’ın ne olduğunu bilir misiniz? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. Çoğunuz bilmezsiniz; ama çok ciddi bir düşünce kurumudur. Devlet, onu kullanır çalıştırır. Böyle düşünce kuruluşları mutlaka çıkacaktır, biz de kuracağız. Koç, değerli amirallerin de içinde bulunduğu farklı bir şey kurdu. Bu tip şeyler zaten sistemin içinde zamanla kendi yolunu buluyor. Denizcilik Külliyesi kurmak nedir diye tartışılır önerilir. Bizim müze çalışmamız Anadolu yakasında. Üniversiteye, Tuzla’ya yakın; Deniz Müzesi’nden farklı olarak bir Deniz Ticaret Müzesi istiyoruz dedi.
Son olarak bir kez daha bütçe konusuna vurgu yapan Kalkavan, "Bütçeyi hakkıyla tartışacak insanlar istiyoruz. Kalemleri alacaksınız tartışacaksınız ve cevabını alacaksınız. Hangi kademeye ne kadar niye konulduğunun cevabını da alacaksınız. Acizlik yok, beslenme hiç yok" diyerek sözlerini tamamladı.
Yaşanan tartışmaların ardından İMEAK Deniz Ticaret Odası'nın 2016 yılı bütçesi yapılan oylama ile kabul edildi.
Deniz Haber Ajansı
