Kanal İstanbul Projesi'nin hayata geçirilmesi amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı ortak mevzuat çalışması tamamlandı.
Taslağa göre, proje, yap - işlet - devret modeli ile gerçekleşecek.
Kanalın yapım ihalesini kazanan şirketlere inşaatta kullanacakları her türlü teknik ekipman için vergi muafiyeti sağlanacak; elde ettikleri gelirler kurumlar vergisinden istisna olacak.
Kanal İstanbul sınırı içindeki orman alanlarının orman vasfı kaldırılacak.
İNŞAAT 7 YIL SÜRECEK
7 yıl sürecek inşaatın maliyeti 75 milyar TL öngörülürken, projenin tamamlanmasıyla ilk 10 yılda 182 milyar TL gelir elde edileceği düşünülüyor.
Çevre Bakanlığı’nın 2020 yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu’nda çalışmanın hazır olduğu belirtilerek, “Kanal İstanbul projesi ile yatay mimari uygulaması esas alınarak, çevre dostu, kadim değerlerini koruyan ve afet riskini bertaraf eden sağlıklı ve güvenli yaşam alanı oluşturmak suretiyle İstanbul’un uluslararası metropoller arasında bir ‘Dünya Markası’ olması hedeflenmiştir” denildi.
UZUNLUK 45 KM
Çalışmaya göre kanal, Küçükçekmece Gölü - Sazlıdere Barajı - Terkos doğusunu takip eden güzergâhta inşa edilecek. Uzunluğu 45 kilometre (km), taban genişliği 275 metre ve derinliği 20,75 metre olacak.
PROJEDE SON GELİŞMELER-İHALE RÖNESANS GRUP’TA
Milliyet'ten Ayşegül Kahvecioğlu'nun haberine göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü, “Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü Dahil) Projesi Nakkaş-Başakşehir (Bağlantı Yolları Dahil) Kesimi” YİD Modeli ile yapılması ihalesini Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ni de yapan Rönesans Grup kazandı.
Daha sonra bu yolların Kanal İstanbul kapsamında inşa edilecek “Yenişehir”in yolları olduğu ortaya çıktı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) CHP’li meclis üyesi Nadir Ataman “Yap - işlet - devret modeli ile ihale edilen yol ihalesi ile görüldü ki Kanal İstanbul Yenişehri görmek için bile vatandaş para ödeyecek” dedi.
İÇME SUYU HAVZASI İMARA AÇILDI
Kanal İstanbul’un 10 köyü kapsayan 3. etap planlarına göre İstanbul’un su ihtiyacının bir kısmını karşılayan Sazlıdere Barajı’nın tamamı yok olacak ve kanala dönüşecek. Planlarla barajın çevresindeki içme suyu havzası da imara açılmış oldu. Vatandaşların tapularına daha planlar askıdayken şerhler konulduğu öğrenildi.
Kanalın çevresine “zemin + 3” kat izni verildi. Planlarda Şahintepe - Yarımburgaz Mağarası’nı kurtarmak için herhangi bir çözüm getirilmediği görüldü. İstanbul’da, günümüzden 400 bin yıl öncesinde ilk yerleşik yaşamın başladığı belirtilen Yarımburgaz Mağaralarının da yok olabileceği kaydedildi.
Projenin 3. etap planları, Çilingir, Dursunköy, Hacımaşlı, Hadımköy, Haraççı, Sazlıbosna, Güvercintepe, Kayabaşı, Şahintepe ve Şamlar olmak üzere 10 köyü kapsıyor. Planlama alanı toplam 5 bin 893 hektar. Planlama Hacımaşlı, Sazlıbosna ve Çilingir köy yerleşimleri ile Dursunköy ve Şamlar’ın tarım alanlarını içeriyor.
Hektarlarca alana sahip Sazlıdere Barajı da bu planın içerisinde tamamen yok oluyor ve barajın bulunduğu alan kanalın bir bölümüne dönüşüyor. Barajın içme suyu havzası da imara kapalıydı ve koruma altındaydı. Planla bu alan da imara açılmış oldu.
10 BİN HEKTAR TARIM ALANI KAYBEDİLECEK
Tarım alanları, meralar ve birçok alan yeni planlarla imara açıldı. Çilingir Köyü Mezarlığı’nın üzerinden de yol geçti. Yeni planlarla birlikte genel olarak proje güzergâhında yer alan köyler tamamen değişti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden alınan verilere göre, 2009 yılı 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı incelendiğinde toplam tarım alanı 11 bin 218 hektarken 2020 yılı Kanal İstanbul’a ilişkin plan değişikliği incelendiğinde bu rakamın 733 hektara düştü. Yani 10 bin 485 hektar tarım alanı kaybedilecek.
2009’da 2 bin 984 hektar orman alanı varken 2020 plan değişikliğinde bu rakam 2 bin 134 hektara iniyor. Yani 850 hektar orman alanı kaybediliyor. 497 hektar görünen mera alanı ise 2020 planında sıfıra iniyor. Bölgede artık köylülerin hayvanlarını otlattığı mera niteliğinde alan da kalmayacak. Proje alanında mevcut planlı alan 12 bin 509 hektarken Kanal İstanbul projesi sonrası planlı alan sayısı da 35 bin 714 hektara çıktı. Bu durum, yapılaşmayı da beraberinde getirecek.
Şu an bölgede yapılaşmaya açık alan 2 bin 526 hektarken projeyle yapılaşmaya açılan toplam alan 9 bin 446 hektara ulaştı. Projeyle birlikte ilave 1.2 milyon nüfus gelmesi de öngörülüyor.
KANAL İSTANBUL PROJESİ
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, başbakan olduğu dönem 2011’de yaptığı bir konuşmada “yeni bir İstanbul” hedefinden söz etti. “Çılgın proje” olarak sunulan bu planın içinde Kanal İstanbul adı da ilk kez duyuldu.
“ÇILGIN PROJE”DE NELER VAR?
Haliç Kongre Merkezi’nde 2011’de yapılan toplantıda projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştı. Projenin en önemli ayağı ulaşımda entegrasyondu. Bugün bu projede hedeflenen 3. Köprünün 3. Havalimanının yapımı bitti.
TORBA YASAYLA BÖLGE RANTA AÇILDI
Mayıs 2016’da 20 kanunun toplam 32 maddesinde değişiklik yapıldı. Mera Kanununa eklenen ek madde ile Kanal İstanbul’un bulunduğu bölgenin imara açılmasına ön ayak oldu. Yasaya getirilen “otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol” ibaresinin dahil edilmesiyle de Kanal İstanbul’a bağlanan yolların ücretli olacağı sonucuna varıldı.
2018'DE ROTASI AÇIKLANDI
2018’de dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan projenin güzergahını nihayet açıkladı. Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu oluşturacak kanalın Küçükçekmece Gölü’nden başlayarak, Küçükçekmece-Sazlıdere-Durusu koridoru boyunca 45 kilometre olacağını söyledi.
ÇED SÜRECİ
Kanal İstanbul projesi için hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu’nca yeterli bulunduktan sonra 23 Aralık 2019'da askıya çıkarılmış ve kamuoyunun görüşlerine açıldı.
Raporun askıda olduğu 10 gün boyunca projenin iptalini isteyen yurttaşlar, İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı il müdürlüklerinde uzun kuyruklar oluşturarak itiraz dilekçelerini verdi.
Ancak 17 Ocak'ta Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Kanal İstanbul ÇED Raporu'nu onayladıklarını bildirdi.
RAPORDA NE VAR?
75 milyar lira bedel ile yapılacak Kanal İstanbul için hazırlanan son ÇED raporuna göre; projenin 7 yılda tamamlanması planlanıyor.
Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz’e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.
Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.
Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.
Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.
DENİZ HABER AJANSI
