Fırat Üniversitesi önderliğinde Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sinop Üniversitesi ve Trabzon Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü tarafından ortaklaşa yürütülen TÜBİTAK 1001 araştırma projesi kapsamında Karadeniz’den salyangoz örnekleri toplandı. TUBİTAK 1001 projesi altında desteklenen proje, Fırat Üniversitesi, Sinop Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Trabzon Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü ile ortaklaşa yürütülüyor. Projenin amacı deniz salyangozlarında ilk kez mikro yaş tayinleri yapılarak bu konudaki eksiklikler giderilmeye çalışılması. 2020 Ocak ayından itibaren örneklerin toplanmasına başlanan projenin 5. ayında Samsun’a gelen Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Başusta ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Seyhan, Karadeniz Deniz Salyangoz Avcılığı Dernek Başkanı Serbülent Öksüz ile birlikte tekneyle Karadeniz'e açılarak salyangoz avladılar. Avlanan salyangozlar paketlenerek Elazığ’a götürülerek Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi laboratuvarında salyangozların hem büyüme performanslarına bakılacak hem de üremeleriyle ilgili dönemleri tespit edilecek.
"Genetiğini çalışıyoruz"
Prof. Dr. Kadir Seyhan, "Bu uzak denizlerden gelen kabuklu deniz hayvanı. 10 yıllardır Karadeniz’de. Çoğu yerde deniz ekosistemine karşı zarar verecek bir kabuklu. Çok da çalışmalar yapıldı. Ekosistemde zararlarıyla birlikte küçük ölçekli Karadeniz’deki küçük balıkçılarımızın geçim kaynağını oluşturan bir deniz ürünü oldu. Hal böyle olunca yapacağınız veya geliştireceğiniz yönetim stratejisi hem denizin ekosistemine minimum düzeyde zarar verecek, mümkünse hiç vermeyecek. Hem de Karadeniz’deki salyangoz balıkçısının ekonomik gelirini optimum düzeyde tutacak bir strateji olmak zorunda. Bunun yanında ekosisteme vereceği zarar noktasında da çalışmalarımız var. Genetiğini çalışıyoruz. Deniz salyangozlarının kirlilikle ilgili, bünyesinde ağır metal bulunup bulunmadığı ile ilgili çalışmalar yapıyoruz. Karadeniz’deki farklı lokasyonlarda büyümelerine bakacağız" dedi.
"Balıkçılık yönetimi açısından bir takım veriler elde edeceğiz"
Prof. Dr. Nuri Başusta ise, “TÜBİTAK 1001 araştırma projesi için buradayız. 3 üniversite ve 1 araştırma enstitüsü. Samsun ve Trabzon’dan deniz salyangozu örnekleri alıyoruz. Bunlarla ilgili mikro yaş tayini yapmak suretiyle balıkçılık yönetimi konusunda temel veriler elde etmeye çalışıyoruz. Bu suretiyle balıkçılarımıza bir yönetim planı hazırlayacağız. Bunun içinde yaklaşık 1 yıllık bir örnekleme çalışmamız var. Bu 5. ayımız. Şu ana kadar da fire vermeden devam ettik. Denize açıldık yarım saat algarinayla deniz salyangozları avladık. Bunları paketledik, şimdi Elazığ’a götüreceğiz. Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde laboratuvarında bunların hem büyüme performanslarına bakacağız hem de üremeleriyle ilgili dönemlerini tespit edeceğiz. Bunla ilgili de yine bir yüksek lisans tezimiz var. Daha önce yapılan çalışmalarda bu türün ağustos ayında ürediği ile ilgili bir takım bilgiler vardı. Şimdi baktığımız zaman 19 Şubat'tan itibaren kapsüllü, yumurtalı bireylere rastladık. Az önce de gördük bazı deniz salyangozlarda aynı kapsüller söz konusu. Dolayısıyla bunların üreme dönemlerini tespit edeceğiz. Bir veya birden fazla üreme dönemi var mı, onlara bakacağız. Bir de bunlara mikro yaş tayini yaparak büyüme performanslarına bakacağız. Hangi boy durumunda avlanır duruma eriştiği konusuna açıklık getireceğiz. Dolayısıyla balıkçılık yönetimi açısından bir takım veriler elde edeceğiz. Yaptığımız çalışma mikro yaş tayını şu anda Avrupa’da Akdeniz ülkelerinde yapılmayan bir çalışma. İki ülkede Kanada ve Amerika’da yapılan bir çalışma var. Bunun dışında daha yeni İngiltere’ye geldi. Ama biz bunu yapmayı başardık. Dolayısıyla böyle bir TÜBİTAK projesi kabul edildi. Çok yeni tekniklerle bunların yaş tayinleri bakarak bunların büyüme sezonlarına bakacağız. Bir takım temel veriler elde etmiş olacağız" şeklinde konuştu.
Karadeniz salyangozu avlanarak Uzak Doğu ülkelerine ihraç ediliyor.
DENİZ HABER AJANSI
