Koster piyasasında yükseliş hızlandı. Geçen yıl 560 puanlara kadar gerileyerek tarihi dipleri gören İstanbul Navlun Endeksi (İstfix), 660 puanlara kadar yükseldi. Sektör yılsonunda yüzde 17 artış öngörüyor.
Bu yılı geçen seneye göre daha iyi geçirdiklerini bildiren Koster Armatörleri ve İş Adamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kocabaş, "Piyasa bu yıl geçen seneye göre daha iyi bir durumda. 2016 Haziran'da Istfix Bileşik Endeks tarihi dibini gördü ve endeks yılı 600 puandan ancak kapatabildi. 2017'de ise kapanışın 700 puana yakın olmasını temenni ediyoruz" dedi.
Koster navlunlarının Eylül başından itibaren hızlı bir yükseliş eğiliminde olduğunu belirten Kocabaş, "İstanbul Denizcilik Stratejileri ve Araştırmaları Enstitüsü'nün 2008 yılından beri yayınladığı İstanbul Navlun Endeksi verilerine göre koster navlunları endeksi Ağustos ortasından bu yana 560'lı seviyelerden 660'lara kadar geldi. Ortalamada yüzde 20 civarındaki bu iyileşme gemilerin ana hatlarda gelirlerinin neredeyse yüzde 40-50 arttığına delalet eder" şeklinde konuştu.
Konteyner taşımacılığı artıkça ana liman konsepti oturacak
Envanterde bulunan yaşlı kosterlerin yenilenmesine yönelik ilk toplantının Yalova'da yapıldığını anlatan Kocabaş, böyle bir projenin Türk gemi inşa ve yan sanayisine olumlu anlamda yansıyacağını söyledi.
Türk Bayraklı gemilerin Avrupa'da tutuklanma seviyelerinin büyük gayretlerle düşürüldüğüne dikkat çeken Kocabaş, "Bunun kalıcı olması için koster filolarının sektörde standardizasyon ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmesi gerekiyor. Ayrıca böyle bir projenin Türk gemi inşa ve yan sanayiine etkileri de yadsınamaz" dedi.
Deniz İpek Yolu'nun Süveyş'ten sonra Yunanistan'ın Piraeus limanına uzandığını anlatan Kocabaş, "Koster armatörleri dünyada giderek artan konteyner ticaretinde ancak 'feeder' hizmeti sağlayabilecektir. Yani büyük gemilerin yanaşamadığı limanlara koster gemilerinin yanaşmasına yönelik aktarma hizmetleri verilecek. Türkiye'de de konteyner taşımacılığı arttıkça, ana liman (hub port) konsepti oturmaya başlayacak ve ana limanlardan tali limanlara 'feeder' hizmeti verilecek" diye konuştu. Kocabaş, yeni katılan üyelerle KOSDER olarak sayılarının 120'ye ulaştığını toplam tonajlarının ise 3 milyon DWT'e ulaştığını kaydetti.
"Sürdürülebilir bir denizcilik fonlama modeli oluşturmalı"
Kocabaş, Türk sahipli koster filosunun mevcudunun 700 civarında olduğunu bildirdi. Gemilerde ortalama 8 bin civarında personel bulunduğunu belirten Kocabaş, "Türk sahipli kosterlere hizmet veren ticari ve teknik yan hizmetleri hesaba kattığınızda sadece KOSDER üyelerinin Türkiye'de oluşturduğu doğrudan ve dolaylı istihdam 40 bin kişiye yaklaşıyor" diye konuştu. Türk koster filosunda yaş ve rekabetçilik ile ilgili sorunların ön plana çıktığını anlatan Kocabaş," Hızla yaşlanan bir filomuz var. Bu gemiler gittikleri yerde tutuklanma riskiyle karşılaşıyorlar. Diğer tarafta ise yük sahipleri sigorta masrafl arını gerekçe göstererek yaşlı gemilerle çalışmak istemiyor" şeklinde konuştu.
Navlunda yeni zirveler deneniyor
İstfix'in haftalık raporuna göre bu hafta nehir/deniz tipi koster navlunlarının yeni zirveler yapmayı denediği görüldü. Rostov'dan Marmara'ya çıkışların 40 doları bulduğu rapor edildi. Temryuk ve Yeisk gibi nispeten daha yüksek su çekimli Azak Limanları'nda bile 3 bin tonluk partiler Türkiye Karadeniz kıyılarına 25-28 dolar/ton'dan teklif edildi. Bu artışların geçtiğimiz hafta hakim bulunan ağır hava koşullarından dolayı beklemek zorunda kalan yüklerin aniden piyasaya çıkmasıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor. Diğer yandan Türk hükümetinin, tahıl ithalatlarında faturaları dış ticari ataşeliklerden onaylatılmış fatura istemeleri sebebiyle ithalatın azalabileceği endişesi var. Konvansiyonel koster piyasalarında ise navlun teklifl eri bu hafta ya sabit seyretme ya da bir iki dolar düşme eğilimindeydi. Bir broker bir önceki haftayla kıyasladığında 32-33 dolar/ton'a kadar çıkan 5 bin ton BrailaAdriyatik tahıl işleri için pazarlıkların bu hafta 29-30 dolar/ton civarında yoğunlaştığını aktardı.
Kaynak: DÜNYA
