18 Aralık 2016 Pazar günü 11.30 sularında Sagun Denizcilik kafeslerinde yaptığı orkinos hasadından sonra gümrükleme sahasına giderken Ildırı Fener Adası açıklarındaki kayalıklara oturan M/V Lady Tuna isimli 121 metre boyunda, 17 metre genişliğinde ve 4867 DWT'luk reefer gemisinin, kurtarma operasyonu, tam bir skandallar zincirine sahne oldu.
Deniz Haber Ajansı olarak M/V LADY TUNA isimli reefer gemisinin 18 Aralık 2016 Pazar günü karaya oturduğu tarihten, kurtarıldığı 27 Aralık 2016 Salı günü 22.30'a kadar olan sürede meydana gelen gelişmeleri okuyucularımızın gözlerinin önüne sermeye çalışacağız.
18 Aralık 2016 Pazar Saat: 11.30 sularında Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçılar Birliği Başkanı Ahmet Tuncay Sagun'un sahibi Olduğu Grup Sagun Şirketine ait kafeslerde orkinos hasadı yapan M/V LADY TUNA isimli gemi, "bildirilen raporlara göre" 13.30 sularında 3 balıkçı teknesine çarpmamak için dümen kırması sonucu, Ildırı Fener Adası açıklarındaki kayalıklara oturdu. Bu alan AIS kayıtlarında ve haritalarda net bir şekilde ortada olmasına rağmen LADY TUNA kaptanının böyle ciddi bir seyir hatası yapması kafalarda soru işareti oluşturdu. Raporların aksine Deniz Haber Ajansı'nın edindiği bilgiye göre, geminin teknik bir arıza sonucu saat 12.30'da deniz kazasına maruz kaldığı belirtildi.
18 Aralık 2016 saat 14.00'ı gösterdiğinde Sahil Güvenlik Komutanlığı, "Karaya Oturma" bilgisini Çeşme Liman Başkanlığı'na bildiriyor. Gemi Acentesinin Çeşme'ye ulaşmasıyla birlikte, geminin oturduğu bölgeye giden yetkililer, "gemide gözle görülür bir yakıt sızıntısının olmadığını ancak yoğun bir kokunun bulunduğu" raporunu Ankara'ya bildiriyor.
Saatler 16.00'ı gösterdiğinde su yüzünde yakıtın çıkmaya başladığı rapor ediliyor. Bunun üzerine Çeşme Liman Başkanlığı, bölgeye en yakın Çeşme Ulusoy Limanı'nda görev yapan MOST Denizcilik Şirketi'nin acil olarak karaya oturan geminin bulunduğu bölgeye intikal etmesi ve geminin etrafının bariyerlerle çevrilmesi talimatı veriliyor.
MOST Denizcilik Şirketi hızlı bir şekilde hazırlığını tamamlamasına rağmen, kazazede geminin bulunduğu bölgeye 20.00 sularında intikal ediyor ve 22.30'a kadar olan sürede geminin etrafına bariyerleri çekiyor. Acentenin P&I ve Tekne Makine sigorta ile görüşmeleri gecikmenin nedeni olarak ifade edilmesine rağmen, ekipmanın hazırlanması bu sürecin makulleşmesi olarak gösterilebilir.
Öte yandan M/V LADY TUNA'nın P&I Sigortası Standard, deniz kirliliğine müdahale edilmesi için Mare Deniz Temizlik Hizmetlerini görevlendiriyor. Bu süreçte geminin Tekne-Makina Sigortası Tokio Marine'nin Türkiye operasyonlarını sorumlusu Kalimbassieris Maritime yetkilisi Kaptan Kerim Türkmen kaza bölgesine intikal ediyor ve Tokio Marine Müdürü Kouseke Mizuki'yi bilgilendiren ilk mailini atıyor.
Tokio Marine ise geminin kurtarma operasyonunu yapması için dünyanın en büyük kurtarma şirketlerinden biri olan Hollandalı SMIT Salvage görevlendiriyor.
Tarihler 18 Aralık 2016'yı 19 Aralık 2016'ya bağladığı saatlerde kazazede gemiyle ilgili ilk bilgiler netleşmeye başlıyor. Geminin sancak 1 ve sancak 2 ile iskele 1 tanklarından yakıt sızıntısının olduğu ve geminin 40 metreye kadar karaya oturduğu rapor ediliyor. Ayrıca gemide 600 tonun üzerinde yakıtın olduğu raporlara yansıyor.
19 Aralık 2016 tarihinde gemiye SMIT Salvage yetkilisi Jules Martina birlikte Omur Marine Kurtarma Şirketinden Haluk Özörten ve Hikmet Bora ile Standard P&I Club Yetkilisi Mustafa Çoker geliyor. SMIT Salvage Yetkilisi Jules Martina, geminin kurtarılması için M/V LADY TUNA'nın tekne makine sigortacısı Tokio Marine tarafından görevlendirildiğini belirterek, operasyonun yapılması için Kurtarma-Yardım Sözleşmesinin imzalanmasını istiyor. Diğer taraftan Standard P&I Club Yetkilisi ise deniz kirliliğine müdahale için Çeşme Liman Başkanlığı'nın ilk görevlendirdiği MOST Denizcilik Şirketi'ne gemi çevresi temizliğini, kıyılara ulaşan kirliliğin temizlenmesini ise Mare Deniz Temizlik Hizmetleri Şirketi'nin yapmasını istiyor.
Öte yandan gemiye gelen yükün sahibi Grup Sagun Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tuncay Sagun, kurtarma maliyetlerinin yüksekliği karşısında "Armatör benim dostum. Armatörü kazıklatmam" diyerek tepki gösteriyor ve gemiden SMIT Salvage ve Omur Marine Yetkililerini kovuyor. Tabi bu esnada Most Denizcilik ve Mare Deniz Temizlik Hizmetleri arasında küçük bir sürtüşme meydana gelmesine rağmen Çeşme Liman Başkanlığı yetkilileri müdahale ederek olayın büyümesini engelliyor.
Tarihler 21 Aralık 2016'yı gösterdiğinde geminin etrafına Most Denizcilik ve Mare Deniz Temizlik Şirketi tarafından çekilen bariyerlerin, şiddetli fırtına nedeniyle parçalanması sonucu 30 tona yakın yakıt, sahile doğru sürüklenmeye başlıyor.
SAGUN'UN TAVRI TOKIO MARINE BİLDİRİLDİ
Bu gelişmeler olurken, Kalimbassieris Maritime Temsilcisi Kerem Türkmen, Tokio Marine Yetkililerini kazazede gemiyle ilgili bilgilendiriyor. Yükün sahibi Ahmet Tuncay Sagun'un SMIT Salvage yetkililerini kovduğunu Tokio Marine Grup Başkanı Ryutaro Akio'ya bildiriyor. Bu gelişme karşısında Tokio Marine üst düzey yöneticileri Kerem Türkmen'e gönderdiği maillerde şaşkınlığını gizleyemiyor
Gemideki yükün sahibi olan Grup Sagun Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tuncay Sagun, geminin armatörü ikna ederek, yoğun bir temas içinde geminin kurtarılması için Gemi Kurtarma Firmaları ile iletişime geçiyor. Ancak görüştüğü gemi kurtarma firmaları, geminin değeri artı gemi yükünün değeri toplamının yüzde 10'a yakın ücret talep etmesi üzerine İhracatçılar Birliği'nden arkadaşı Başaran Bayrak'a ulaşıyor. 20 Aralık 2016 tarihinde Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkanı Başaran Bayrak ile Ahmet Tuncay Sagun arasında yapılan görüşmeler sonucu, Ahmet Tuncay Sagun'un ÜÇEL Denizcilik Yönetim Kurulu Başkanı Abbas Kolçalar ile irtibatı sağlanıyor.
ÜÇEL Denizcilik Yönetim Kurulu Başkanı Abbas Kolçalar, geminin kurtarma operasyonuna danışmanlık yapmak için 21 Aralık 2016 tarihinde kazazede geminin bulunduğu bölgeye intikal ediyor. Bu esnada İdare, P&I Club, Tekne Makine Sigorta, Kalimbassieris Maritime Yetkilileri, Gemi Acentesi, Gemi armatörü temsilcisi ve diğer yetkililer 7 kez toplantı yapıyor. Bu toplantıda alınan kararlar, bir sonraki toplantıda başka bir karara eviriliyor. Kısacası organizasyon eksikliği kurtarmanın yapıldığı 27 Aralık 2016 tarihine kadar sürüyor.
PETROL BARCI, KAZADAN 6 GÜN SONRA GEMİYE YANAŞTI
Deniz Haber Ajansı'nın ulaştığı bilgilere göre, Kalimbassieris Maritime Yetkilisi Kaptan Kerem Türkmen'in Tekne-Makina Sigortası Tokio Marine üst Düzey Yöneticlerine gönderdiği mailde, M/V LADY TUNA'nın tanklarında bulunan yakıtın alınması için İzmir bölgesinde barc bulunamadığını ve İstanbul'dan getirileceğini söylüyor. Ancak PETROL-1 isimli barc mail atıldıktan 4 gün sonra kazazede geminin bordosuna yanaşabiliyor.
Diğer taraftan gemi yakıtının alınması için Tekne - Makine Sigortasından teminat alınamaması üzerine geminin P&I Klubü olan Standard'dan teminat istenmesi tam skandal olarak nitelendiriliyor.
Geminin kurtarılması operasyonunun ÜÇEL Denizcilik tarafından yapılacağının tekne-makina sigortasına bilgilendirilmesiyle birlikte, Tokio Marine, SMIT Salvage Şirketi'ni gözlemci olarak kurtarma operasyonunda görevlendiriyor.
GEMİDEKİ YAKIT BOŞALTILMADAN OPERASYON YAPILDI
Kurtarma operasyonu 26 Aralık 2016 tarihinde ÜÇEL Denizcilik tarafından başlatılmasından bir kaç saat sonra Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürü Hızırreis Deniz'in talimatıyla operasyon durduruluyor. Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürü Hızırreis Deniz, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nden kurtarma operasyonu planının gözden geçirmesi için 2 kişilik bilirkişi heyetinin kazazede geminin bulunduğu bölgeye gönderiyor.
26 Aralık 2016 gecesi bölgeye intikal eden Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Bilirkişi Heyeti, Kurtarma Planını onaylayarak operasyonun başlamasına izin veriyor. Ancak o saate kadar gemide bulunan 400 tona yakın yakıt gemiden boşaltılamıyor. Gemideki yakıtın alınması için bölgeye gönderilen PETROL-1 barcının yakıtı alamadığı öğreniliyor. Operasyon başlamadan önce MOST Denizcilik ve Mare Deniz Temizlik Şirketi'nden sağlanan pompalar yardımıyla belli bir oranda yakıt PETROL-1 barcına aktarılıyor ancak pompaların bozulması sonucu bu işlem yarım kalıyor.
27 Aralık 2016 tarihinde ÜÇEL Denizcilik tarafından başlatılan M/V LADY TUNA gemisinin kurtarma operasyonu, 12 saatlik bir çalışma sonucu, Marin Tug Şirketine ait MARIN-1, GULF II ve Ulusoy Liman İşletmeciliğine ait CESME-1 römorkörlerinin desteğiyle saat 22.30'da tamamlanıyor.
M/V LADY TUNA kazası sonrası yakıt sızıntısı nedeniyle, 200 ton yakıt Çeşme Sahillerinde 40 millik bir alanda deniz kirliliği oluştururken, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı için DERS niteliğinde bir BİLGİ NOTU, kayıtlarda yerini alıyor.
Haber: Recep CANPOLAT / Deniz Haber Ajansı
