NATO üyesi ülkeler, ittifakin daimi deniz gücünün sığınmacı akınına karşı Ege Denizi'nde yapacağı görev konusunda uzlaştı.

NATO müttefikleri, Yunanistan ve Türkiye arasındaki bölgesel hassasiyetlerin üstesinden gelerek gemilerinin Ege Denizi'nde Avrupa'ya mülteci taşıyan yasadışı suç şebekelerinin önüne geçebilmek için göreve başlamaları konusunda anlaştı.

Brüksel'de gece geç saatlere kadar süren görüşmelerin ardından NATO temsilcileri Şubat ayının başında Ege'ye gönderilen gemilerin Türk ve Yunan sahil güvenlikleriyle beraber Avrupa Birliği sınır kontrol kurumu Frontex ile mültecileri kurtarmak ve Türkiye'ye geri göndermek için nasıl çalışacakları konusunda anlaştı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg yaptığı bir açıklamada, "Yunan ve Türk güçler birbirlerinin deniz ve hava sahasında operasyon yapmayacaklar" dedi.

NATO’nun Ege Denizi’nde göçmen ve mülteci akınının frenlenmesine katkı sağlamak için üstleneceği operasyon konusunda Türkiye ve Yunanistan arasında yaşanan sorun aşıldı. 

İki ülkenin Ege Denizi’ne ilişkin tezlerinin birbirinden çok farklı olması ve atılacak farklı bir adımın şu ana kadar izlenen politikalara ters düşme riski yaratacak olması nedeniyle pazarlıklar beklenenden uzun sürdü. NATO üyesi ülkelerin daimi temsilcileri dün gece yarısı angajman kuralları ve görev tanımlamasına ilişkin detaylar üzerinde anlaştı.

İkisi de NATO üyesi olmasına karşın Türkiye ve Yunanistan’a bağlı güçlerinin birbirlerinin karasuyuna ya da hava sahasına giremeyecek olması operasyonun en dikkat çekici unsurunu oluşturuyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in duyurduğu uzlaşmanın ana unsurları şunlar:

- NATO’nun bölgede görevli Daimi Deniz Görev Gücü (SNMG2), keşif, izleme ve gözetim faaliyetlerinde bulunacak.
- Elde edilecek bilgiler Yunan ve Türk sahil güvenlik birimleri ve diğer ulusal makamlarla paylaşılarak görevlerini daha etkin şekilde yerine getirmelerine yardımcı olunacak.
- Avrupa Birliği’nin dış sınırlarından sorumlu birimi Frontex’le doğrudan bağlantı kurulacak.
- Görev alanı Ege Denizi olacak. Gemilerin hangi bölgelerde faaliyette bulunacağı Türkiye ve Yunanistan ile eşgüdüm içinde NATO komutanları tarafından belirlenecek.
- NATO gemileri hem Yunan hem de Türk karasularında konuşlandırılabilecek. Türk ve Yunan güçleri ise birbirlerinin karasuları ya da hava sahasına giremeyecek.
- NATO, tekneleri geri çevirme görevi üstlenmeyecek. Bu görev, kritik bilgi sağlanacak Yunanistan, Türkiye ve Frontex tarafından yerine getirilecek.
- Tüm gemiler, uluslararası hukuk yükümlülükleri bağlamında denizde hayati tehlikeyle karşı karşıya bulunan insanlara yardım edecek. Bunda gemilerin NATO operasyonunun ya da ulusal nitelikli bir operasyonun parçası olup olmadığına bakılmayacak
- Kurtarma durumunda, Türkiye’den gelenler tekrar Türkiye’ye gönderilecek.

GEMİ SAYISI DEĞİŞKEN

NATO savunma bakanlarının11 Şubat’ta aldığı kararlar üzerine NATO, 48 saat içinde Daimi Deniz Görev Gücü 2’ye (SNMG2) ait bazı gemileri bölgeye gönderdi. Şu ana kadar sayıları 2 ile 5 arasında değişen geminin görev yaptığı operasyonda bundan sonra da sayı sabit olmayacak. Duruma ve diğer NATO üyelerinin katkılarına bağlı olarak dinamik bir yaklaşım uygulanacak. Mevcut durumda SNMG2 bünyesinde Almanya’dan FGS Bonn, Türkiye’den TCG Barbaros, Kanada’dan HMCS Frederiction ve Yunanistan’da HS Salamis görev yapıyor. SNMG2’nin ve aynı zamanda Ege Denizi’ndeki NATO misyonunun komutası da Alman Tuğamiral Jörg Klein’da.

Yunanistan, Ege'de Devriye İçin 11 Gemi Tahsis Etti

Yunanistan,  Ege Denizi'nde mülteci ve insan kaçakçıları ile mücadele kapsamında Yunan Deniz Kuvvetleri'nden 11 gemi tahsis ettiğini açıkladı.

Yunanistan,  Ege Denizi karasularında devriye görevi yapacak 6 savaş, 5'i de devriye olmak üzere toplam 11 gemi tahsis etti. İnsan kaçakçıları ile mücadelede kullanılacak gemiler, Yunan karasularında görev yapacak. 

NATO filosu bünyesine ise Salamis fırkateyni tahsis edildi.

Ege'deki NATO devriyesinde kriz

Öte yandan Yunanistan’da yayımlanan ‘Ta Nea’ gazetesinin haberine göre, Türkiye ve Almanya’nın talebiyle Ege Denizi’ne gelen NATO gemilerinin görevi konusunda Türkiye’nin sunduğu yeni talepler sorun yaratıyor. Ege’ye öncelikli olarak istihbarat faaliyetleri için gönderilen NATO gemilerinin Kaçak mültecileri yakalaması durumunda, Türkiye’nin yakalanan mültecileri almak istemediği ifade edildi. Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kammenos, NATO’dan operasyona bir an önce başlamasını talep ederken, Türkiye’nin yeni talepler öne sürerek anlaşmayı bozmak istediğini öne sürdü. ‘Ta Nea’ gazetesinin haberi, Yunan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri tarafından da doğrulandı. Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen, Türkiye’nin, NATO’nun Ege Denizi’nde yakaladığı ve Türkiye’den gelen mültecileri ülkeye getirmesi planını kabul ettiğini açıklamıştı. Ankara’nın Ege Denizi’nde görev yapacak NATO gemilerinin silahsızlandırılmasını da talep ettiği öne sürüldü. Türkiye’den olayla ilgili bir açıklama yapılmadı. Yunan Bakan Kammenos, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e, anlaşmanın uygulanması için mektup gönderdiğini ifade etti. 

2015’i çoktan geçti

Uluslararası Göç Örgütü, Avrupa’ya 2016 yılında 110 binden fazla mültecinin ayak bastığını açıkladı. Örgüt, 102 bin 500 göçmenin Yunanistan’a, 7 bin 500 göçmenin ise İtalya’ya vardığını belirtti. Açıklamada, bu yıl 410 mültecinin hayatını kaybettiği belirtilirken, bu ölümlerin 321’i Türkiye ile Yunanistan arasında gerçekleşti. Göç Örgütü’nün sözcüsü Itayi Viriri, 2015 yılında ‘100 bin rakamına’ Temmuz ayında ulaşıldığını belirtirken, bu yıl henüz şubat ayında bu rakamın geçildiğini hatırlattı. Kuzey Afrika’dan İtalya’ya gelen göçmenlerin çoğunlukla insan kaçakçılarından şiddet görmüş halde olduğu ifade edildi. Türkiye ile Avrupa Birliği Yunanistan’a deniz yoluyla geçen mültecilerin engellenmesi konusunda anlaşmıştı.

Deniz Haber Ajansı