Piri Reis Üniversitesi’nin düzenlediği “Açık Deniz Stajı Forumu” yoğun bir katılımla gerçekleştirildi.
Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan’ın moderatörlüğündeki oturuma Piri Reis Üniversitesi Gemisi Kaptanı Ercan Taşkın, Crew Management Firmasından Özgür Alemdar, Deniz Emniyeti Derneği Başkanı Cahit İstikbal, Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği Başkanı Muhammer Arslantürk, Uzakyol eski kaptanı Behzat Esinduy, İnce Denizcilik Teknik Müdürü Yaşar Canca, Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kocabaş, Arkas Holding Nakliyat AŞ Başkan Yardımcısı İbrahim Kontaytekin ve İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Can konuşmacı olarak destek verdi.
Piri Reis Üniversitesi Gemisi Kaptanı Ercan Taşkın, “Piri Reis Üniversitesi Gemisi ile ilgili şansın sunulması öğrenciler için büyük bir fırsat. 2015 yılında sorunun büyük bir kısmı çözülmüş görünüyor. Üniversite ayrımı yapılmaksızın öğrencilere staj yaptırıyoruz. Öğrencilerin mesleği sevmesini istiyorum ve bu yönde öğrencilere talimatlar veriyorum. Öğrencilere deniz örf ve adetleri ile birlikte denizcilikle ilgili her şeyi anlatmaya çalışıyorum. Staj gemimiz büyük bir değer. Kıymetinin az bilindiğinin farkındayım. Öğrenciler için büyük bir şans olduğunu ve bu işe iyice sarılmaları gerektiğini düşünüyorum” dedi.
“JAPONYA’DA İKİ ÜNİVERSİTE’NİN BEŞ GEMİSİ VAR”
Staj sorununun yeni bir sorun olmadığına vurgu yapan TMMOB GEMİMO Yönetim Kurulu Başkanı Feramuz Aşkın, “Staj sorunu bugün çıkmadı. Uzun süredir konuşuluyor. 12 Devlet 1 de Vakıf Üniversitesi var. Vakıf Üniversitesinin gemisi var. Devlet Üniversitelerinin hiçbir şeyi yok. Japonya, dünyanın ikinci büyük filosuna sahip. Sadece iki üniversiteleri var ama iki üniversitenin 5 gemisi var. Bu gemiler devlet tarafından idare edilip işletiliyor. Türkiye’de bu konuyla ilgili çalışma yok. Denizcilik ile ilgili yapılmış çok fazla bir şey yok. Kolaycılığa kaçıp yükü devletin üzerine atanlardan değilim. Çözüm üretmeye çalışıyoruz. Kadın öğrencilerin gündeme gelmesini sağladık. IMO, bu yıl kadınların gücünü gündeme taşırken biz dört yıl önce gündeme taşımıştık. Okul gemisi ile ilgili Ahmet Arslan’a bir proje geliştirdiğimizi ve bakanlığa sunacağımızı söylemiştik. Bakanlığı yük ve sorumluluk gelmiyordu. Maalesef bakanlığa sunduktan sonra dönüş alamadık. Sorunun üzerinden kısa bir şekilde geçmemiz mümkün değil” dedi.
“ARMATÖR VE İŞLETMECİLERİ İKNA ETMELİYİZ”
Akademik takvimdeki kaymalarla staj döneminin 2 kez 6 aylık dönemlerde olabileceğine dikkat çeken Crew Management firmasından Özgür Alemdar, “Staj konusunda şimşekler çoğu zaman üzerimizde. Türkiye’den yurtdışına zabit ihraç ediyoruz. Firmalara gittiğimizde, potansiyeli tanıttığımızda ‘Türkiye’de kaç zabit mezun oluyor?’ gibi sorular geliyor. Biz stajyer alacak mısınız sorusunu soruyoruz. Junior Zabit alan firmalarla da çalışıyoruz. Yunan bir armatör dokuz gemisine sadece Türk zabit almaya karar verdi. Management firmasıyla armatörünü, işletmecisini ikna etmeliyiz. Büyük armatörler Filipinler gibi ülkelere yatırımlar yapıp ülkelere destek oluyorlar. Gelen yabancı armatörleri okullarımıza gezdiriyoruz adeta büyüleniyorlar. Simülasyon eğitimi aldırmak isteyen yabancı armatörler var. Bu konuda da çalışmalarımız sürüyor. Filipinler’deki kısa staj modeli işleyen bir model. Bir yıl kesintisiz staj modeli var. Akademik takvimdeki ufak kaymalarla iki kez 6 aylık dönemler olabilir. Eğitim gemisi ilk altı aylık dönemi kapsayabilir. Akademik takvimdeki dönemler gemide verilebilir. Gemi adamları istihdam ofislerinin kontrol altına alıp sertifikalandırılması, yabancı ülkelerin davet edilerek buradaki potansiyelin gösterilerek staj konusunda bir çözüm olabilir diye düşünüyorum” açıklamasında bulundu.
"DENİZCİLERE ÇOK FAZLA GÖREV DÜŞÜYOR"
Her gün daha iyiyi yapmak için uğraşmaları gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Oral Erdoğan, “Denizcilik Yüksek Eğitimi ve öğretimi için önemli bir forum planlaması yaptık. Sektörümüzün tanınmış değerli isimleri burada bulunuyor. Denizcilik eğitiminin gerçekleşme yeri olan staj noktasındaki uygulanabilir eksiklikler ve geliştirmeler ile iyileştirmeleri anlamaya çalışacağız. Her gün daha iyi yapmak için uğraşta bulunmamız gerekmektedir. Kardeşlerimiz sınırlarımızı korumak için ciddi bir fedakârlığın içindeler. Sınırları korumak için tereddüt etmeden vatan için gidenleri unutmayalım ve üzerimize düşen görevi yapalım. Bu anlamda denizcilere çok fazla görev düşüyor” dedi.
“ÖĞRENCİLER HAVUZA ALINIP GEMİLERE SEVK EDİLMELİ”
Stajı eğitimin bir parçası olarak görmek zorunda olduklarına vurgu yapan Türk Kılavuz Kaptanlar Derneği Başkanı Muhammer Arslantürk, “Biz, mesleğimiz gereği staj gemilerini ve stajyerleri çok fazlasıyla görüyoruz. Suçlu çok. En günahsızı öğrenciler. Staja başlamadan önce staj yaparken stajı yaptıkları kurum ve staj sonrası diye ayırdığımızda öğrenciler kısa ve uzun stajda öğrenciler yeterince yönlendirilip sisteme ne kadar adapte edilebiliyor. Öğrencileri kimlere emanet ediyoruz? Stajı eğitimin bir parçası olarak görmek zorundasınız. Eğitim kurumuna öğrencileri eğitim görsün diye gönderiyorsunuz. Çocuklarınıza çay taşıtıldığını görseniz kabul eder misiniz? Havuz sistemini yıllar önce konuşmuştum. Okulları bitiriyorlar, dönemlerini bitiriyorlar, okula gitmeden önce staj için şirket bulmuyorlar. Bazı şirketler kapılarını bazı okullara kapatmışlar. Ayrımcılık yapılıyor, bu yapılmamalı. Deniz Ticaret Odası, idare yönetmelik çıkartacak. DTO, armatörler, YÖK, Milli Eğitim Bakanlığı merkezde idarenin kontrolünde öğrenciler statülerine bakılarak fakülte, meslek yüksek okulu, lise ve hatta kurs eğitimi alanların da önü açılacak şekilde eğitimlerini tamamlama hususunda yönetmelik hazırlamalı. Hazırlanacak yönetmelikle öğrenciler havuza alınıp eğitimleri aksamadan gemilere sevki sağlanmalı. 2 bin 600 mezundan bazılarını yurtdışına da gönderebiliriz” ifadelerini kullandı.
“ARMATÖRLER ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMALI”
Şirketlerin bir stajyer politikası olması gerektiğini belirten Uzak Yol Gemi Kaptanı Behzat Esinduy, “57 senedir denizle meşgulüm. 20 sene gemide çalıştım. Dünyada denizde çalışan tüm milletlerle çalıştım. Onların tüm tahsil ve staj devrelerini takip ettim. Bugüne kadar problemler anlatıldı. Çarelere değinmek istiyorum. Armatörler elini taşın altına koyarsa ortada bir problem kalmaz. Armatörler kendi elemanlarını yetiştirip yatırım yapıyorlar. Şirketlerin bir stajyer politikası olması lazım. Stajyeri gemiye yollamadan önce kaptana yazılı talimat geçiyoruz. Bu stajyer geliyor. Bu stajyere verilecek işler, şu zabitin görevi, şu kadar köprü üstünde olacak gibiydi. Bunları yazılı olarak geçip her ay rapor alıyordum. Raporda stajyerin de imzası oluyordu. Böylelikle gemide hiçbir problem yaşamıyorduk. Herkes nasıl hareket edeceğini bilince ortada sorun kalmıyordu. Deniz ve gemi problemsiz düşünülemez. Bir arkadaşımızın vefat etmesi son derece üzücü bir hadise. Yurtdışında bir ay sizi safety eğitimine tabi tutuyorlar. Dokuz ay gemiye yolluyorlar. Bu iki aşamada raporlara göre elemeler oluyor. Öğrenci tarafından ‘Bu iş bana göre değil’ diyenler de oluyor. Okula adım atmadan fiziksel ve psikolojik olarak kendisine tartıyor. Bu da bir çözüm yoludur. Ancak tedrisat değişimi gerekir. Bir komite kurulup şirket genel müdürleri ziyaret edilip stajyer politikası belirlenmeli. Bu politikaya göre kaptanlara talimat geçilir, kaptanlar da bunu tatbik etmekle mükelleftir” diye konuştu.
“HERKES TANKERDE STAJ YAPMAK İSTİYOR”
Stajyerlerin istedikleri yerlere gidemedikleri için gemiye moralsiz geldiklerine dikkat çeken İnce Denizcilik Teknik Müdürü Yaşar Canca, “Biz yılda ortalama 50-60 stajyer alıyoruz. Kontenjanlarımızın çoğu torpilsizdir. Olaya ters bakmak istiyorum. Şirketlerin stajyere bakışı şeklinde. Stajyere kötü davrandı diye altı kişiyi tekrar şirkete almadım. Tek nedeni buydu. Şirket olarak gemiye giden herkesi ofise mülakata çağırıyoruz. Bizim de stajyerlerle ilgili kötü örneklerimiz var. Uzun süredir stajyerleri takip ediyoruz. Herkes tankerde staj yapmak istiyor. Beklenti yönetimini iyi kontrol edemiyoruz. Gemide eğitici yok diyoruz. Yarın kendisi oluyor, o da aynı paradoksun içine düşüyor. Stajyer istediği yere gidemediği için gemiye moralsiz geliyor. Gemiyi geçici bir iş olarak görüyorlar, meslek olarak görmüyorlar. Bu da bir sorun olarak öne çıkıyor” dedi.
“ARMATÖRE YÜKLENMEK PEK ADİL DEĞİL”
Türk bayraklı gemilerde bir makine bir de güverte stajyeri bulunması şartı konulabileceğini belirten Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kocabaş, “Pimi çekilen bomba armatörün kucağına atılıyor. Gemiyi temin eden armatör. Tüm sorumluluğu armatörün sırtına atmak pek adil durmuyor. Devletin bu işin içinde olması gerekiyor. Koster armatörleri olarak eğitim konusuna eğilimimiz var. STCW ve kariyer günleri, Sülfür 2020 Sempozyumu düzenledik. Bu işe çok önem veriyoruz. Sizlere en çok ihtiyaç duyan armatör kısmındayız. Büyük gemiler yılda 10 sefer atamaz. Kosterde yılda en az 25-30 sefer vardır. Staj döneminizde en az 10 liman, 8-10 yük elleçlemesine şahit olursunuz. Gemi, 12 kişiyle beraber hareket etme durumunda liste hemen doluyor. Stajyeri alacağınız yeriniz yok. Türk bayraklı gemilerde bir makine bir de güverte stajyeri bulunması şartı konulabilir. Koster sınıfındaki yabancı bayraklı gemilerde personel dizilimi içler acısı. Dünün yağcısı bir şekilde serbest bayrak temsilcilerinden elde ettikleri bedelli belgelerle zabit ya da çarkçıbaşı olarak istihdam edilebiliyor. İstihdam edilen zabitin istenen eğitimi verebilecek düzeyde olması lazım. Stajı 12 aylık dönemi ikiye ayırmalıyız görüşündeyim. Bir ya da iki gemisi olan armatör sizi gönderdiğinde geri alabilmek için tüm masrafları göze alabilmek zorunda. Gemi adamları maaşları bizim en büyük saf kalemimiz. Yüzde 40’ın üzerinde yer alıyor. Bir gemici eksik alacaksam, stajyerden ona yakın verim almam gerekir. Koster Yenileme Projemizde 100 gemi yenilenecek. Her gemide en az iki stajyerle birlikte sene içinde 800 stajyer istihdam edilebilir bu projeyle” ifadelerine yer verdi.
“ECOSHIP’İ HAYATA GEÇİRELİM”
Okul ve armatör arasında bir ilişki oluşmasına vurgu yapan Arkas Holding Nakliyat AŞ Başkan Yardımcısı İbrahim Kontaytekin, “Biz 24 sene önce ilk gemiyi aldığımızda stajyer politikamızı oluşturduk. İki stajyerle başladık. O seneden bu zamana kadar 3 binden fazla stajyer aldık. Son senede 168 stajyer aldık. Bütün okullara mesafeliyiz. Denizci olsun yeter. Denizci yüreği olsun istiyoruz. Bir gemiye 14 stajyer gönderdiğimiz oldu. Sonrasında politikamızı değiştirdik. Gemi başına iki stajyer gönderme kararı aldık. Okullara eşit davranıyoruz. Çok iyi bir konuma getirdik. Yıllar içerisinde yüzde 50 kalıcılık oranı tesis etmişiz. Daha fazla olması gerekiyor. Staj sonrasında 160 kişi içerisinden tek tek inceliyoruz. Her yıl aldığımız kişileri tek tek seçiyoruz. Staj sonrasında herkesle tek tek ilgileniyoruz. İş teklifinde bulunuyoruz. Sonrasında staj döneminde varsa yaşadıkları sorunlarla ilgili not alıp değişiklikler yapıyoruz. Staj gemisini biz sahiplendik. Bu işi sahipleniyoruz dedik. EcoShip bir gemi. Öğrencilerin masrafını çıkartacak şekilde kurulacak vakfa parayı verelim dedik. Tekrar gündeme gelirse yeniden bu işe talibiz. Artık aksiyona geçmeliyiz. Üniversiteler bir havuz oluştursun. Not ortalaması alsın. Her yıl 168 stajyer almayı taahhüt ediyorum. Okul ve armatör arasında bir ilişki oluşsun” dedi.
“ÖĞRENCİLER KAPI KAPI DOLAŞIYORLAR”
İMEAK DTO olarak bir portal oluşturduklarını ve 16 şirketin üye olup oradan stajyer aldıklarını söyleyen İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Can, “Stajyer ile çalışırken gemiye katıldığında revirde kalacağını bilip gemiden indikten sonra armatörü suçluyor. Deniz Ticaret Odası olarak öğrencilerin kapı kapı dolaşmasına gönlümüz razı değil. Bir portal oluşturduk. 16 şirket üye oldu ve oradan stajyer alıyor. Her şirkete mail gönderdik. Üye olun, buradan stajyer alın dedik. Bununla ilgili staj gemisi nasıl yapılır diye proje yarışması açmaya düşündük. Gelen teklifler arasında en verimlisi işletme stajı da yapılabilecek 10 adet Sea River Type gemi yapıp üstünde sürekli stajyer olacağı için o gemilerde gördükleri dersleri hem staj hem de ders olacağı şekilde. 10 gemi 200 stajyer alacak. Okulda bunun yönetileceği ofis olacak. Her gün iki gemiye iş bağlanarak öğrenciler hem kara hem de gemi kısmını öğrenir şeklinde düşünüldü” diye konuştu.
DENİZ HABER AJANSI
