Ever Given isimli konteyner gemisi, Salı günü Süveyş Kanalı’nda karaya oturdu. Kanal çift yönlü gemi trafiğine kapatıldı. Gemiyi kurtarma çalışmaları sürerken günlük, dünya deniz ticaretinde büyük zaralara yol açacağı ileri sürüldü.

Dünya ticaretinin yüzde 10’luk bir bölümü, Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor. Kuzey güney yönlü gemilerin bekleyişi devam ederken bazı armatörler gemilerini Ümit Burnu’na yönlendiriyor.

Habertürk TV’de Ceren Bektaş Atuk’un sunduğu Haftalık programının canlı yayın konuğu olan Deniz Haber Ajansı Genel Yayın Yönetmeni Recep Canpolat, günlük zararın gerçeği yansıtmadığını ileri sürerek kaptanın da hatasının olabileceğini ifade etti.

“BU HIZ NEDEN YAPILDI?”

Canpolat, programda şunları söyledi:

“Ever Given gemisi, 2018 yılında Imabari Tersanesin’nde inşa edilmiş, 400 metre uzunluğunda, 60 metre genişliğinde, 20124 TEU taşıma kapasitesine sahip. AIS kayıtlarında geminin Süveyş Kanalı’na güneyden giriş yaparken 8 mille hareket halinde olduğunu görüyoruz. Belki kum fırtınasından dolayı kaptanın biraz daha hızını arttırdığını, belki fırtınanın etkisinin azalma maksadıyla böyle bir yola başvurmuş olabileceğini düşünüyoruz. Fakat kanalın içerisinde 13.7 Knot’a kadar çıktığını görüyoruz. Görüntülere baktığımız zaman da 13 mil ile sancak tarafından direkt olarak kum diye tabir ettiğimiz oradaki alana oturduğuna ve kıç tarafının da iskele bölgesine doğru çift taraftan oturduğunu görüyoruz. Burada geminin makinesinde veya bir yerinde bir sıkıntı olma düşünseniz bile, bu hız neden yapıldı, ileriki dönemde kazanın raporlarında çıkacağını düşünüyoruz.

İSTANBUL BOĞAZI’NDA ÜST LİMİT 10 MİL

İstanbul Boğazı’ndaki en üst limitimiz 10 mil. Yani İstanbul Boğazı’nı geçen gemiler, hız limitini 10 milin üzerini aşamaz. Süveyş Kanalı’nda 13.7’ye kadar çıkmış. Üzerinde 20 bin TEU var yani konteyner dediğimiz. Böyle bir hızla girerek bulunduğu bar tarafından sancak tarafına doğru oturduğunu görüyoruz. Burada, AIS kayıtlarında baktığımız zaman kaptan hatasının da olabileceğini düşünüyorum. Süveyş Kanalı önemli bir kanal. Dünya deniz ticareti ve lojistik zincirinde ana artellerden birisi. Dünya ticaretinde yüzde 10’luk gibi bir rakama sahip.

ARMATÖRLER GEMİLERİNİ ÜMİT BURNU’NA YÖNLENDİRİYOR

Özellikle Uzakdoğu ve Avrupa hattında kullanılan en önemli kanal. Süveyş Kanalı, aktarma limanları hariç Amerika hattında kullanılmıyor. Geminin karaya oturması sonrasında armatörler gemilerini Ümit Burnu’na yönlendirmiş durumda. Son 2 gündür yoğun bir konvoy oluştu. Malaga’dan sonra gemiler, Afrika’ya doğru gidiyor. Bu konuda zaman ve süreç ne kadar etkileyebilir? 19 gün ekleyeceksiniz. Yani Hindistan’dan bir gemi, Süveyş Kanalı’nı kullanarak Fransa’ya 21 günde gidiyor. Afrika’yı kullandığı zaman artı 19 günde eklemek gerekiyor. Yani 40 gün. Kuzey Avrupa, Akdeniz ve Karadeniz çanağı diye tabir ettiğimiz alan içerisindeki bölgelerin etkilendiğini görebiliyoruz. Dünya ticaretinin özellikle Akdeniz çanağı ve Avrupa üzerine bir etkisini görebiliriz.

YÜZLERCE GEMİ BEKLİYOR

4 tane açık deniz destek römorkörünü görüyorum. 8 tane diğer römorkörler var. Bir gelgitin olduğu fade ediliyor. Kurtarma için oradaki konteynerlerin gemiden indirilmesi gerekiyor. Şu ana kadar böyle bir çalışmayı göremiyoruz.

Bendeki rakam dün gece itibariyle kuzey güney yönünde toplam 275 gemi bekliyor. Bu rakamın 310-320 adete ulaşacağını tahmin ediyorum an itibariyle.

SÜVEYŞ KANALI’NIN GÜNLÜK KAYBI 15 MİLYON DOLARDIR

Günlük 9 milyar dolarlık bir zararın olduğu, petrol fiyatlarının yükselebileceğini, tedarik zinciri konusunda ciddi zararlar oluşabileceğinin ifadesinin gerçeği yansıtmadığını, çok abartı olduğunu düşünüyorum. Neden diye sorarsanız, şöyle ki, günlük ortalama 55 gemi geçiyor. Günlük, dünya deniz ticaretinin lojistik tedariğinin rakamı 95 milyar dolar. Burada Süveyş Kanalı’nın payı ise, yüzde 10 civarında. Diyor ki, günlük zararı 9 milyar dolar. Hayır, değildir. Çünkü alternatif olarak 19 günlük Kuzey Avrupa ve Akdeniz çanağına Ümit Burnu’nda geçse de 19 gün geç gidecek. Fakat toplam 50-55 gemi geçiyor. Süveyş Kanalı’nın günlük kaybı 15 milyon dolardır. Süveyş Kanalı, yıllık 5.8 milyar dolar gelir elde ediyor. Gemiyi kurtarma operasyonun birkaç gün içinde tamamlanma ihtimalinin olduğunu düşünüyorum.”

DENİZ HABER AJANSI