Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Rövneg Abdullayev, Şahdeniz'den çıkartılacak doğal gazın Gürcistan ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması amacıyla inşa edilecek Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı(TANAP) projesinin inşasının yüzde 25 ucuza mal olacağını söyledi.
Basına açıklamalarda bulunan Abdullayev, anlaştıkları şirketlerin verilerine dayanarak TANAP inşasının yüzde 25 oranında daha az masraf yapılarak hayata geçirileceğini bildirdi.
Abdullayev, söz konusu projenin gerçekleşmesi yönünde çalışmaların hızla ilerlediğine vurgu yaptı.
Azerbaycan doğalgazının Gürcistan ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşmasını sağlayacak Güney Gaz Koridoru projesinin bir ayağını oluşturan TANAP projesinin maliyeti 10 milyar dolar şeklinde belirlenmişti. Projenin ilk doğal gaz akışının 2018'de başlaması hedefleniyor.
TANAP üzerinden ilk olarak 16 milyar metreküp doğalgaz taşımacılığı yapılacak. Daha sonra aşamalı olarak söz konusu boru hattında doğalgazın 24 ardından da 31 milyar metreküpe kadar yükseltilmesi hedefleniyor.
1850 kilometre uzunlukta olacak TANAP, 2020'de birleştirileceği Trans-Adriyatik Boru Hattı(TAP) ile Azerbaycan doğal gazını Avrupa'ya ulaştıracak.
Tanap Türkiye'nin sigortası olmaya aday
Bu arada Hazar Strateji Enstitüsü Uzmanı Prof. Dr. Mübariz Hasanov, Türkiye'nin, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) ve benzeri alternatif projelerle elini güçlendirmesi gerektiğini belirterek, "İran ve Rusya'nın vanaları kapatmayı tehdit olarak kullanamaması için TANAP, Türkiye'nin enerji güvenliğinde şimdi daha değerli" dedi.
Hasanov, Türkiye ile Rusya arasında son zamanlarda yaşanan politik görüş farklılıklarının kış ayları yaklaşırken daha da ön plana çıkmaya başladığını söyledi. Türkiye'nin enerji güvenliğinde Rus gazına ciddi şekilde bağımlılığının, bu fikir ayrılıklarında her zaman masaya getirilen önemli bir gündem maddesi haline geldiğini dile getiren Hasanov, Rusya gibi enerji kozunu çoğu zaman politik araç olarak kullanabilen bir ülkeye karşı Türkiye'nin TANAP ve benzeri alternatif projelerle elini güçlendirmesi gerektiğini vurguladı.
Hasanov, Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yüzde 49'unun üretildiği ve yüzde 55'i Rusya'dan satın alınan doğalgazın yüzde 99'unun ithal edildiğine dikkati çekti.
Türkiye'nin en büyük doğalgaz tedarikçileri sabıkalı
Hasanov, Türkiye'nin petrol ve petrol ürünlerinin yüzde 16'sını, kömürün ise yüzde 17'sini Rusya'dan tedarik ettiğini anlattı. Rusya'nın, kendisini güvenli tedarikçi gösterse de bu konuda sicilinin pek parlak olmadığını savunan Hasanov, "Rusya'nın seneler içerisinde Ukrayna, Belarus, Moldova, Gürcistan ve Litvanya'ya karşı vanaları kapatarak doğalgazı siyasi bir silah olarak kullandığı biliniyor" diye konuştu.
Hasanov, Türkiye'nin ikinci büyük doğalgaz tedarikçisi İran'ın da bu konuda sabıkalı olduğunu ve geçmiş yıllarda Türkiye'nin İran'la tatsız deneyimler yaşadığını dile getirerek, "İran, çeşitli sebeplerle vanalarını kapattı. Rusya'nın da artan gerilim ortamında bunu yapmamasının garantisi yok" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin üçüncü büyük tedarikçisi Azerbaycan'ın doğalgazda Rusya'ya bağımlılığı azaltmaya aday olduğunu belirten Hasanov, "Henüz işletmeye alınmayan TANAP kapsamında temin edilecek 6 bcm ( gazın ve ne zaman geleceği belirsiz olan 15.6 bcm'lik Türkmen gazı hariç tutulduğunda, Türkiye'nin toplam gaz ithalat anlaşmalarının hacmi 42 bcm" dedi.
Hasanov, gaz alım anlaşmalarının birçoğunun geçerlilik süresinin 2020'li yılların ilk yarısında sona ereceğini kaydederek, TANAP projesi kapsamında temin edilecek gazın bu süreye dahil olmadığını aktardı.
Türkiye'nin 2026 sonrasında TANAP hattından yıllık 21 bcm gaz temin etme hakkına sahip olacağını dile getiren Hasanov, şöyle devam etti:"Bu da Türkiye'nin yıllık toplam tüketiminin yaklaşık olarak yüzde 30'unun TANAP ile karşılanabileceği anlamına geliyor. Yani TANAP, 2026 sonrasında Türkiye'nin yıllık toplam tüketiminin yaklaşık yüzde 30'unu karşılayabilecek. Türkiye'nin ilave ihtiyaç duyduğu ithal kapasitesinin tamamına yakın kısmı buradan sağlanacak ve ülkenin doğalgazda enerji güvenliği teminat altına alınacak. Altını çizerek tekrar söylüyorum; Türkiye, TANAP ve benzeri alternatif projelerle elini güçlendirmeli. İran ve Rusya'nın vanaları kapatmayı tehdit olarak kullanamaması için TANAP, Türkiye'nin enerji güvenliğinde şimdi daha değerli. Öte yandan Türkiye'nin burada eli düşünüldüğü kadar da güçsüz değil. Türkiye, Rusya'nın Almanya'dan sonra en büyük 2. doğalgaz pazarı. Avrupa pazarının Rusya'ya bağımlılığı azalırken, petrol fiyatları da bu seviyelere gerilemişken, Rusya ikinci büyük pazarını kaybetmek ister mi?"
Deniz Haber Ajansı
