Enerji ve Tabii Kaynaklar eski Bakanı Taner Yıldız, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali yapımına ilişkin, "Rusya Federasyonu ticari bir iş yapıyor. O yüzden burada böyle bir projenin riske girmesi halinde ki riske girebileceğini çok düşünmüyorum, asıl cebinden para çıkacak Rusya Federasyonu'dur" dedi.
'CİDDİ ANLAŞMALAR YAPILDI'
Seçim çalışmaları kapsamında Kayseri'de Yeraltı Çarşısı esnafı ile bir araya gelen Yıldız, esnafın sorunlarını dinleyerek, onlarla kahvaltı yaptı. Burada bir gazetecinin "Türkiye - Rusya ilişkileri gerginleşti. Türkiye, enerji konusunda Rusya'yla çok ciddi anlaşmalar yaptı. Akkuyu santrali de bunlardan biri. Sayın Cumhurbaşkanı Japonya gezisine giderken Akkuyu'yu başka biri de yapabilir şeklinde beyanatı oldu" yönündeki hatırlatma yapması üzerine Taner Yıldız, bu anlaşmaların içerisinde olan biri olarak gelinen noktanın her iki ülkenin de temenni etmediği kanaatinde olduğunu belirtti.
'BU AÇIKLAMAYI DİKKATE ALMAK İSTERİZ'
Rusya Federasyonu'nun, savaş uçaklarının sınır ihlaliyle ilgili yanlışlıkla ve sehven yaptığını beyan ettiğini anlatan Yıldız, "Tabi ki biz bu açıklamayı dikkate almak isteriz. Ancak sehven yapılan hataların tekrarı bütün zihinlerde tereddüt uyandırmıştır. Hem Rusya Federasyonu hem de Türkiye'nin kurumsal hafızası çok rahatlıkla bu tür ilişkileri bütün bu noktaları kucaklayabilecek kadar da derindir. İki ülke arasındaki ilişki, tek taraflı nezaket göstererek muhafaza edilmez. Her iki taraf açısından da bu ilişkilerin muhafaza edilmesi lazım" diye konuştu.
"PROJELER KARŞILIKLI MENFAATLER İÇEREN PROJELERDİR"
Rusya Federasyonu ve Türkiye'nin enerji sektöründe çok ciddi bir iş birliği olduğunu, o açıdan her iki ülkenin de bu manada ilişkilere imtina göstermesi gerektiğini vurgulayan Yıldız, Rus devlet nükleer enerji şirketi Rosatom yetkililerinin, projenin etkilenmeyeceği açıklamasında bulunduklarını aktardı.
Rusya Akkuyu için 3 milyar dolar harcadı
Türkiye'nin ilk nükleer santrali olacak olan Akkuyu için belirsiz bir döneme girildi. Türkiye’nin ilk nükleer santralini Rusya Türkiye’ye anahtar teslimi yapacak. Şimdiye kadar 3 milyar dolar harcama yapıldı.
2017 yılına kadar finansmanı hazır. İnşaat ruhsatı için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’na (TAEK) başvuru yapıldı. 1.5-2 yılda çıkması bekleniyor. Ocak ayında da Cengiz İnşaat liman inşaatına başlayacak. Rusya inşaat ruhsatı almamasına rağmen projeyi yürütüyor. Bunun gerekçesi ise, “Proje 100 yıllık bir proje” olarak özetleniyordu.
ERDOĞAN’IN AÇIKLAMASI KAFA KARIŞTIRDI
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Brüksel’den Japonya’ya giderken Mersin Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili yaptığı, “Ruslar yapmazsa başkası gelir yapar” açıklaması bundan sonra ne olacağı sorusunu beraberinde getirdi. Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili süreç 2010 yılında başladı.
Hükümetlerarası anlaşma 2010 yılında Resmi Gazete’te yayımlandı. 2010 yılının aralık ayında Akkuyu şirketi kuruldu. 4.800 MW gücünde VVER-1200 tipinde dört üniteden oluşacak Akkuyu Nükleer Santrali’nin geçtiğimiz nisan ayında liman ihalesi sonuçlandı. 22 milyar dolarlık toplam yatırım büyüklüğü olacak olan Akkuyu Nükleer Santrali için Rusya şimdiye kadar 3 milyar dolarlık bir kaynak aktardı. Geçtiğimiz günlerde basınla sohbet toplantısı düzenleyen Akkuyu Nükleer Genel Müdürü Fuad Akhundov, Akkuyu’nun bir Türk şirketi olduğunu belirterek, Türkiye’nin izlediği yola güvenerek geldiklerini, lisans alınmamasına rağmen yatırımlarını yaptıklarını söylemişti.
İNŞAAT RUHSATI İÇİN BAŞVURDU
Akkuyu Şirketi bir süre önce TAEK’e inşaat izni için başvurdu. Bu izin sürecinin 1,5-2 yıl sürmesi bekleniyor. Ancak tribün alımı gibi çalışmalar devam ediyor. Bunun için şirketlerle görüşmeler yapılıyor. Toplantıda gecikmeden dolayı ortaya çıkan maliyeti hangi tarafın karşılayacağı sorulduğunda, Akhundov, bütün mali risklerin Rusya tarafına ait olduğunu söylemişti. Ancak projenin iptali halinde yapılan masrafların bu kapsama girip girmeyeceği konusunda bir netlik yok.
ANLAŞMADA FESİH VAR AMA
Rusya ile imzalanan ve 6 Ekim 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Akkuyu Sahasında Bir Nükleer Güç Santrali’nin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine ilişkin anlaşmanın 18. maddesinde fesih maddesi yer alıyor. Buna göre tarafların bir yıl önceden karşılıklı bildirim yoluyla anlaşmayı her an fesih edebiliyorlar. Ancak cümlenin devamında Anlaşma’nın fesih edilmesinin Proje’nin devam eden uygulanmasını veya Anlaşma yürürlükte iken başlatılan ancak fesih tarihinde tamamlanamayan programları ve projeleri etkilemiyor.
Fesih Maddesi:
“YÜRÜRLÜĞE GİRME, DEĞİŞİKLİK VE FESİH
1. İşbu Anlaşma, Taraflarca, Anlaşma’nın yürürlüğe girmesi için gerekli iç prosedürlerin tamamlanmasına ilişkin son bildirimlerin yazılı olarak ve diplomatik kanallarla alındığı tarihte yürürlüğe girer. İşbu Anlaşma NGS’nin sökümünün tamamlanmasına kadar geçerlidir.
2. Taraflar, bir yıl önceden karşılıklı bildirim yoluyla işbu Anlaşma’yı her an feshedebilirler. Taraflarca üzerinde bu şekilde mutabakata varıldığı takdirde, Anlaşma’ nın feshi, Proje’nin devam eden uygulanmasını (NGS’nin devam etmekte olan işletmesi dahil ancak bununla sınırlı kalmamak kaydıyla) veya işbu Anlaşma’nın yürürlükte olduğu zaman zarfında başlatılan ancak Anlaşma’nın fesih tarihinde tamamlanamayan programların veya projelerin uygulanmasını etkilemez.
3. Anlaşma’nın feshi halinde, 5., 8., 11., 12, 13., 14., 15., 16., 17. ve 18. maddelerinde öngörülen yükümlülükler, taraflarca aksi kararlaştırılmadığı sürece, yürürlükte kalmaya devam eder.
Deniz Haber Ajansı
