Türkiye ile Rusya arasında S-400 füzelerinden sanayi alanına kadar pek çok konuda iş birliği yapılıyor. Bu projeler arasında en önemlilerinden biri ise Türk Akımı boru hattı. Projenin inşaatı son sürat devam ediyor. Kırklareli Vize’ye bağlı Kıyıköy’den karaya çıkacak olan boru hattı projesinin bölge ve çevresine etkileri vatandaşlarla, çevrecilerle ve Kıyıköy Belediye Başkanı Ahmet Bora ile konuşuldu.
Ahmet Bora, projenin bölgeye çeşitli katkıları olacağını söylerken, çevreciler, boru hattının karaya çıktığı yerde doğaya olumsuz etkileri olacağı görüşünde. Türk Akımı yetkillieri ise proje için gerekli izinlerin alındığını belirtirken çevre konusunda titiz bir çalışma içinde olduklarını söylüyor. Kıyıköylü vatandaşlar ise proje hakkında yeteri kadar bilgilendirilmediklerini söyleyerek, durumdan rahatsız olduklarını belirtti.
Türk Akımı Projesi'nin doğaya etkisi konusunda açıklamalarda bulunan Trakya Platformu Yürütme Kurulu Üyesi Murat Sevgi, “Çok uzun bir mesafe boyunca deniz altından gelip Kıyıköy'den karaya çıkacak olan bir proje ama karaya çıktıktan sonra yapacağı tahribattan bahsedeyim ben.” diyerek sözlerine başladı. “Bu boru hattını korumak için bir koruma bandı yapılacak. Boru hattının geçebilmesi için köprüler, viyadükler tüneller yapılacak. Yüzey tıraşlanacak. Istranca Dağları'nın kayalık zemininin üzerinde incecik bir bitki tabakası var. Onun altında da milyonlarca yılda oluşmuş sadece bir metreye yakın bir toprak var. Belirli yerlerde iki metreye yakın toprak var. Bunu tıraşladığınız anda doğayı boydan boya 200 kilometreye yakın bir güzergâh boyunca ikiye bölmüş olacaksınız.” ifadelerini kullandı.
Boru hattını korumak için yapılacak altyapı çalışmalarından dolayı canlı hareketliliğinin etkileneceğini ve doğal faunanın bölünmüş olacağını söyleyen Sevgi, “Çünkü ıstrancalar bir doğal yaşam merkezi. Bu da sorunlara neden olacak. Boru hattının yapılması ne kadar gerekliyse bunların engellenmesi de o kadar gerekli. Çünkü nefes almak için bu bitkilere bu hayvanlara yani ıstranca dağlarının doğasına ihtiyacımız var.” dedi.
"Ama bu bölge bir turizm bölgesi. Karadeniz'in batı ucunda en büyük plajların bulunduğu nokta. İğneada, Kıyıköy ile beraber Türkiye'nin Karadeniz'deki en güzel sahillerine sahip. Buralara zarar verilmesi riski var. Bir plajımızın hemen dibinden boru hattı karaya çıkacak. Ormanın içerisinde gelecek gazı karşılama istasyonu yapılacak. Bu bölge tabi ki zarar görecek. Kıyıya atık ya da deşarj gibi bir zarar vermesi gerekmiyor. Bu sosyokültürel bir değişime sebep olacaktır bölgede. Buranın turizmleşmesi, turizm işletmelerinin çoğalması, günübirlikçilerin gelmesi gibi durumlar etkilenebilir.” ifadelerini kullandı.
‘OKUL TALEBİNDE BULUNDUK’
Belediye Başkanı Ahmet Bora ise, Türk Akımı Projesi'nin bölgeye katkıları olduğunu belirtti. Firmadan bölgeye okul yaptırmalarını istedikleri dile getiren Bora, “Şimdi bu devlet politikası. Bizim buraya halı saha, voleybol sahası gibi şeyler yapacaklar. Halı sahanın inşaatı başladı. Okullara yardımları oldu. 2018 yılından sonra ikinci etapta biz onlardan bir okul talebinde bulunduk. ‘Harcamaya göre yapmaya çalışacağız' dediler. Bunun gibi faydaları olacak bölgemize.” dedi.
İSTİHADAM ÖNCELİĞİ KIYIKÖY’DE
Yapılacak olan tesislerde çalıştırılacak kişilerin Kıyıköy’den olması yönünde talepleri olduğunu söyleyen Ahmet Bora, “Bizim onlara önerimiz eğer burada bir işçi alınacaksa, bir istihdam sağlanacaksa tercih olarak ilk önce Kıyıköy'deki gençlerimizin faydalanması şeklinde oldu. Gerçi bizde o kadar kaliteli elemanlar yok. Ama bekçidir, temizliktir bu gibi işlerde gençlerimiz çalışabilir.” ifadelerini kullandı.
‘BURADA YAŞAYAN HALKA ANLATILDI’
Bora, “Onlar halkımıza geldi, anlattılar. Burada toplantı yaptıktan sonra balıkçılar olsun, muhtarlar olsun, biz belediye başkanları olsun, Samsun'a gittik. Orada da doğalgaz termik santrali var. Gittik gördük. Karaya çıktığı yeri inceledik. Oradaki halk ‘bize hiçbir zararı yok' dedi. Balık avlamada da sorun olmadığını söylediler. Gittik yerinde gördük. Kooperatif başkanları bize anlattı. Orada yaşayanlar bize, kendilerine, ‘Burada balık tutamazsınız, buradan geçemezsiniz, avlanamazsınız' gibi bir şeyin söylenmediğini aktardılar. Aydınlattılar.” dedi.
’50 DÖNÜMLÜK BİR ALAN ETKİLENECEK’
Projenin Selvez koyundan karaya çıkacağını söyleyen Bora, “Yalnız onların demesine göre yer altından karaya çıkacak. Sahilden falan hiç gözükmeyecek. Yapılacak tesisler nedeniyle 50 bin hektar yani aşağı yukarı 50 dönümlük alan etkilenecek.” açıklamasında bulundu.
‘BİZE VERDİKLERİ SÖZLERİ TUTSUNLAR’
“Bizim bu projeye müdahale etme gibi bir durumumuz yok. Bu devlet politikası.” diyen Belediye Başkanı Ahmet Bora sözlerini şöyle noktaladı: Mühim olan onların bize verdikleri sözleri tutmaları. En çok istediğimiz bir okul yaptırmak. Gelecek nesil gençlerimiz orada okusun. İlk etapta verdikleri sözleri hemen hemen yerine getirmek üzereler. Yapımına başladılar. Burası küçük bir kasaba, gelirimiz az. Umarım yardımcı olurlar.
‘BALIKÇI ESNAFINA ZARAR VERİR’
Kıyıköy'de balıkçılık yaparak geçimini sağlayan balıkçı teknesi kaptanı Ali Şahin Meydan, söz konusu projenin balıkçılık açısından son derece olumsuz olduğunu iddia etti. “Bu Türk akımı Projesi Kıyıköy'de olsun, İğneada'da olsun balıkçı esnafına zarar verir.” diyen Balıkçı Ali Şahin Meydan, “Buranın göç balığı var. Yatak balığı yok. Biz burada Bulgaristan'dan gelen balığı avlıyoruz. Av yapabileceğimiz meralarımız kısıtlı. Buradan boru hattı geçerse bizim meralarımızı bitirir. Öyle olursa biz nerede avcılık yapacağız?” açıklamasında bulundu.
“Oraya güvenlik koyacaklar, buraya sahil güvenliği koyacaklar. Hiçbir yerde balıkçılık yapamayacağız.” diyen Meydan, “Tek balıkçılığı da değil, aynı şekilde orada yüzlerce hektar ormanı da bitirecek. O güzelim, doğal olan Selvez limanı yok olacak. Tek Selvez'le de bitmez. Bu 30 mil açığı etkileyecek Tek Kıyıköy değil yani. İğneada'dan Karaburun'a kadar komple bu merada balıkçılığı aksatır. Biz sadece balıkçılıkla geçiniyoruz. Buranın yüzde 70'i sadece balıkçılık yapar.” İfadelerini kullandı.
‘BURADA YAŞAYANLAR PROJEDEN FAYDALANMIYOR’
Trakya Platformu Yürütme Kurulu Üyesi Murat Sevgi konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Boru hattının boru dışına bir şeyler verme ihtimali yok. Ama tesis ve bölgeye vereceği çevresel zararlar şu anda bilinir bir düzeyde değil. Bunun açıklanması ve halkın ikna edilmesi lazım.” İfadelerini kullandı, Murat Sevgi, “Bir ÇED sürecinin olması lazım. 2015 yılında yaşanan ÇED sürecine müdahil olduk. 2004 yılında gündeme benzer bir proje gelmişti. Davalar açıldı ve devre dışı bırakıldı. Şimdi boru hattı tekrar geçiyor. Aynı şeyleri tekrar yaşayacağız” dedi.
‘ÇED RAPORU ALINDI’
Öte yandan proje ile ilgili Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu geçtiğimiz aylarda alındı. Bu ÇED raporuna karşı sivil toplum örgütlerinden yapılan itirazlar ise Bakanlık tarafından değerlendiriliyor.
ÇED Raporu sürecini yürüten ELD Group Çevre Grubu Direktörü Arzu Firidin Türk Akımı Projesi'nin geçen haftalarda düzenlenen bilgirlendirme toplantısında gelen itirazları dikkate aldıklarını ve sadece çevresel değil aynı zamanda sosyal etki çalışmaları yaptıklarını da söyledi.
‘KIYIKÖY’ÜN KALKINMASI İÇİN ÇALIŞIYORUZ’
Türk Akım Projesi'nin Türkiye tarafındaki alım yeri olan Kırklareli ili sınırları içinde ve Vize ilçesine bağlı Kıyıköy beldesini de kalkındırması için çalıştıklarını aktaran Türk Akım İletişim Yetkilisi Aslı Esen, “Kıyıköy için yatırım programı uygulamaya alındı. Geçim kaynakları ve turizm potansiyelinin artırılmasına katkı saplamak istiyoruz. Bu konuda yerel halk ile de görüşülüp onların istekleri alınıyor. Yerel yatırım programına bu sene küçük projelerle başladık. Önümüzdeki sene daha da hızlanacak” demişti.
13 BİN 500 EK İSTİHDAM BEKLENİYOR
Türk Akım projesinin, Türkiye ekonomisine ilişkin etkileri Ekonomi ve Dış Politika Araştırmaları Merkezi (EDAM) koordinatörlüğünde, İstanbul Ekonomi Danışmanlık işbirliği ile EDAM Başkanı Sinan Ülgen, EDAM Yönetim Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Prof. Dr. Mitat Çelikpala, Doç. Dr. Ahmet Kasım Han ve Dr. Zafer Öztürk tarafından araştırıldı. Buna göre, projenin toplamda 13 bin 500 ek istihdam, 100 milyon dolarlık ek hane halkı geliri ve 546 milyon dolarlık ek ulusal gelir sağlaması bekleniyor.
‘İNSANLARA DOĞRU BİLGİ VERİLMİYOR’
Kıyıköy eski Belediye Başkanı Yaşar Sevinç de bölgenin projeden olumsuz etkileneceğini düşünenlerden. “Ben bu köye faydası olacağını zannetmiyorum. Zararı olur faydası olmaz.” diyerek sözlerine başlayan Yaşar Sevinç, “Çağdaş dünyada insanlar santrallerden kaçıyor. Bu yanımızdan geçecek ve doğalgaz taşıyacak. Bacalar yapılacakmış deniyor. Bütün projelerde bir şeyler anlatılıyor ama yanlış anlatılıyor. İnsanlara doğru bilgi verilmiyor.” dedi.
Balıkçılığın ve turizmin olumsuz etkileneceğini söyleyen Yaşar Sevinç, “Balıkçılık etkilenecek. Bilhassa turizm. Yazın burası 200-300 bin kişi ağırlar. Tamamen o plajda barınır. O plaj gittiği zaman insanların, göz göre göre gelip, boru hattının geçtiği alanda denize gireceğine ben ihtimal vermem. Yani yanlış bir iş. Halk olarak Selvez Koyu'nun arka kısmından çıksın dendi. Ama dinleyen yok. Zaten kıyı şeridi var 200 metre, sit alanı var. Hepsi var, ama dinleyen yok. Bu iş olacak yani. Yani yapılacak ama Kıyıköy'ün uzağında olmasında fayda var.” açıklamasında bulundu.
‘MADEM KORUMA ALTINA ALDIN, TAM KORU’
Proje hakkında yorum yapan başka bir Kıyıköy sakini ise projenin köye faydasının olmadığını savundu. “Bu projenin bize faydası yok. Bu köye ne faydası varmış bir tanesi göstersin, açıklasın ben de gideyim onların peşinden. Bize açıklasınlar. Bu projenin, bu doğalgazın bize güzelliği nedir?” diyen vatandaş, “Ne imkân sağlar? Bize faydası olmadıktan sonra istemiyorum ben. Yarın öbür gün buralar batacak. Oraya giremeyeceğiz. Geçen gün geldiler buraya, bir şeyler dağıttılar ama neyi dağıttıklarını bilmiyoruz. Projenin şekillerini vermişler, kitap vermişler. Ben ne yapayım onları? Bu köyü boşu boşuna batırmasınlar. Madem sen burasını koruma altına aldın. E tam koru o zaman. Geçirme boru hattını. Orada tarihi yapı var hattın geçmemesi lazım.” ifadelerini kullandı.
31.5 MİLYAR METREKÜP DOĞALGAZ
Rusya'daki doğalgaz rezervlerini doğrudan Türkiye'ye ulaştıracak Türk Akım Projesi'nde şu ana kadar iki hatta toplamda 430 kilometere uzunluğunda boru döşendi. İki hat olarak planlanana projede bir hattın uzunluğu 930 kilometre olacak. Türk Akım Açık Deniz Boru Hattı Rusya'nın Anapa bölgesinden başlayıp Karadeniz boyunca denizin altından 930 kilometre ilerletilerek Türkiye'de Kıyıköy'e ulaşacak. İki hat olarak planlanan projede yılda ortalama 31.5 milyar metreküp doğalgaz taşınması öngörülüyor. Projede 81 santimetre çapında oluşturulan borular 2 kilometreyi aşan derinliklere döşeniyor. Günde 3 ile 5 kilometrearasında boru döşeme hızıyla ilerlenen projenin 2019 sonuna doğru ilk taşımayı yapması planlanıyor. Boru hattı ve alım tesislerinin ömrünün asgari olarak 50 yıl olması öngörülüyor.
‘TRAKYA'DA ÇEVRE PROBLEMLERİ ÇOK FAZLA'
Geçmiş dönem Marmara Çevre Platformu Koordinatörü Remzi Erman ise Trakya bölgesinde çok fazla çevre problemi olduğunu söyledi. “Bir ara Saray'da (Kırklareli ilçesi) bir termik santral kurulmaya çalışıldı. Onunla ilgili ÇED raporu olumsuz çıktı. Daha sonra Vize Çakıllı'da yine aynı grup, bir çimento fabrikası yapmaya kalktı. Orada da yine Çakıllı Belediye Başkanı Marmara Çevre Platformu'ndan destek istemişti. Kendilerine yardımcı olduk destek verdik. Ve ÇED raporuyla birlikte bu girişim de engellendi.” dedi.
“Bunlarla mücadelemiz bitti derken bir baktık Çorlu'da atık bertaraf tesisi başladı. Halkımız da nedense bu konularda biraz duyarsız.” diyen Remzi Erman, “Biz çevre ile ilgili Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde çeşitli toplantılar yaptık. Çorlu'da son derece çevre kirliliği mevcut. Deri fabrikaları, tekstil fabrikaları var. Ve aynı sektörde çok fazla boyama tesisleri var ve çevreyi tamamen kirletiyor. Çorlu deresi zaman zaman bordo akıyor, zaman zaman siyah akıyor, zaman zaman kırmızı akıyor. Yani o gün yapılan boyanın rengine göre değişiyor. Şimdi de Çerkezköy'de bir termik santral söz konusu. Bu termik santral hem yer altı sularımızla ilgili bir sıkıntı yaratacak hem de toz bulutu nedeniyle havamızı çok kirletecek. Biz Çorlu Çevre Gönüllüleri Derneği olarak burada mücadele etmeye çalıştık. Ama maalesef yeterli desteği bulamadık. O kadar büyük sıkıntılar var ki. Şu güzelim Trakya'dan ne istiyorlar ben anlamıyorum.” açıklamasında bulundu.
DENİZ HABER AJANSI
