Türk armatörü ve deniz emekçilerine yeni hak ve hükümlülükler getirecek olan ve ILO 'Denizcilik Çalışma Sözleşmesi' (Maritime Labour Convention - MLC) 20 Ağustos 2013 tarihinde yürürlüğe giriyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) hazırladığı MLC sözleşmesi, istihdam koşulları, barınma, dinlenme tesisleri, yiyecek, sağlık, tıbbi bakım ve sosyal güvenlik gibi konularda da düzenlemeler getiriyor. Ayrıca Denizcilik Çalışma Sözleşmesi (MLC) denizcilere Toplu İş Sözleşmesi pazarlığı yürütme hakkı dahi veriyor.
ILO-MLC Sözleşmesi, Türkiye tarafından onaylanmasa bile, 20 Ağustos 2013 tarihinden itibaren MLC Standartlarını taşımayan gemiler, Türkiye'nin taraf olup olmadığına bakmadan yabancı limanlarda tutuklanacak. Hâlihazırda ILO üyesi 39 ülke, Denizcilik Çalışma Sözleşmesi’ni imzalarken, 20 ülkenin gelecek ay içinde MLC Sözleşmesini onaylayacağı tahmin ediliyor. Denizcilik sektöründe çalışma hayatını etkileyecek sözleşmede, yeni inşa edilecek gemilerin MLC-2006’ya uygun olması gerekiyor. Yeni inşa edilecek gemilerde yaşam alanları yeniden düzenlenecek. Aksi takdirde, ILO-MLC’ye aykırı gemiler, taraf olmasa bile yabancı limanlarda tutuklanacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın koordinasyonunda yapılan ILO-MLC Sözleşme görüşmelerinde son noktaya gelindiği öğrenilirken, Liman Başkanlıkları, Gemi Sörvey Kuruluşları ve klâs kuruluşlarına Türk bayraklı gemilerin, sözleşmeye uyumlu hale getirilmesi için talimat verildi. Ayrıca MLC’ye uygun olmayan ancak klâs kuruluşlarından onay almış gemiler, yeniden tersanelerde kızağa çekilerekyatak ve kamara boylarının büyütülmesi ve yaşam alanlarının MLC’ye uygun hale getirilmesi sağlanacak. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, Beyaz Liste’de bulunan Türk Bayraklı gemilerin tutuklanmasının önüne geçmek için Türk bayraklı gemilerin MLC’ye uygun hale gelmesi konusunda yoğun denetimler yapılmaya başlandığı öğrenildi.
MLC’NİN ÇALIŞMA HAYATINA KATKISI
MLC'ye göre çalışma saatleri, herhangi bir 24 saat içinde 14 saati ve herhangi bir 7 günlük dönem içinde 72 saati aşmamalı. Başka bir deyişle, dinlenme süresi herhangi bir 24 saatlik dönem içinde 10 saatten ve herhangi bir 7 günlük dönem içinde 77 saatten az olmaması gerekiyor.
İşveren veya donatanın, gemi adamlarının insan onuruna yakışan barınma ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılayacak düzenlemeleri gemide yapacak. Kamaralar ve diğer yaşam alanlarının boyutları, ısıtma ve havalandırma sistemleri uluslararası yaşam standartları çerçevesinde olacak. Ayrıca gürültü, titreşim ve diğer çevresel etkenlerin yeniden düzenlenmesi sağlanacak. Sıhhi tesisat, aydınlatma ve revir temini belirlenecek.
MLC'nin getirdiği kurallar en çok da, yabancı bayrakta gemi çalıştıran Türk gemi armatörlerini ilgilendiriyor. MLC-2006 yabancı bayrakta gemi işleten firmalara ekstra maliyet getirecek. Yabancı bayrakta olan Türk armatörüne ait gemilerde çalışan, gemi adamları MLC ile birlikte sigortalı hale gelecek. Bilindiği gibi sosyal güvenlik primleri, kolay bayrak olarak adlandırılan yabancı bayraklı gemilerde çalışan Türk gemi adamları için, armatör sosyal güvenlik primi ödemiyor. MLC ile birlikte sosyal güvenlik primi yatırmayan ve toplu iş sözleşmesi yapmayan armatörler buna mecbur kalacak.
YETKİLİ SENDİKALAR İLE SÖZLEŞME YAPILACAK
Konu ile ilgili Türkiye Denizciler Sendikası (TDS) Genel Başkanı Dr. Hasan Pekdemir iel görüştüm. Pekdemir; "ILO’nun hazırladığı ve ülkelerin muhatabı olan Denizcilik Çalışma Sözleşmesi (MLC), Türk armatörüne bazı sorumluluklar getiriyor. Şirketin merkezi Türkiye olan tüm şirketler, hangi bayrakta olursa olsun, işlettiği tüm gemilerde sosyal güvenlik zorunluluğu getiriyor" dedi. Türkiye’de yetkili iki sendika bulunduğunu belirten Türkiye Denizciler Sendikası Genel Başkanı Pekdemir, MLC-2006 kapsamında Türk armatörüne ait gemilerde çalışan tüm gemi adamları için yetkili sendikalar ile 20 Ağustos 2013 tarihine kadar Toplu İş Sözleşmesi yapmaları gerektiğini söyledi. Toplu İş Sözleşmesi yapan gemiler, yabancı limanlarda en alt denetime tabi tutulacağını kaydeden TDS Genel Başkanı Dr. Hasan Pekdemir, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nden yetki almayan korsan sendikalar ile yapılacak Toplu iş Sözleşmeleri’nin geçersiz olacağını ve gemi işletmecilerinin zor durumda kalacağını sözlerine ekledi.
TÜRK FİLOSUNDA ARTIŞ OLABİLİR
Türk armatörlerin kontrolündeki gemi filosunun 23 milyon DWT civarında olduğu tahmin ediliyor. 10 Milyon DWT’u Türk bayrağında bulunurken, 13 milyon DWT’luk gemi filosunun yabancı bayrakta yer alıyor. Armatörlerin yabancı bayrağa kaçışının en önemli nedeni olarak Türk bayraklı gemilerin Paris Memorandumu kapsamında kara listede olması gösteriliyordu. Türk bayrağı 5 yıl önce beyaz listeye geçmeyi başardı ve Avrupa limanlarındaki denetimler de azaldı. Fakat yabancı bayraktaki Türk filosu büyümeye devam etti. Yabancı bayrakta olan Türk armatörüne ait gemilerin çoğalmasının en önemli nedenin de sigorta primleri olduğu biliniyor. ILO MLC sözleşmesi ile birlikte yabancı bayrakta olan Türk armatörüne ait gemiler, Türk bayrağına geçmesi gerekir. Çünkü yabancı bayrağın getirileri MLC-2006 ile ortadan kalkacak.
Sevgiyle kalın...
