Türkiye’yi Akdeniz’deki enerji denkleminde devre dışı bırakmak isteyen Yunanistan, İsrail ve Mısır’ın desteğiyle Münhasır Bölge ilanı için harekete geçti. Atina aynı yöntemle Libya’dan 39 bin kilometrekarelik alanı gasbetti.
İyon Denizi ve Girit Adası’nın güneyinde bulunan alanı 2011 yılında sismik araştırma sahası ilan eden Yunanistan, Libya’nın iç karışıklık nedeniyle itiraz etmemesi üzerine daha ileri bir adım atarak 2014’te bu bölgede hidrokarbon araştırma ihaleleri açtı.
GİRİŞİM FİİLİ DURUM
Uzmanlar, Yunanistan’ın yaptığı bu girişimlerin, fiili durum meydana getirerek Libya’nın deniz alanlarını kendi adına tescil ettirmeye yönelik bir adım olduğuna dikkat çekti. Oldu bitti ile Yunanistan’ın normalde Libya’ya ait olacak asgari 39.000 kilometrekarelik deniz alanını sahiplendiği ifade edildi. Gasp edilen bölgenin Libya’nın bu kısımdaki Münhasır Ekonomik Bölge’lerde (MEB) yaklaşık üçte birini oluşturduğu belirtildi.
HUKUKA AYKIRI
Uluslararası sözleşmeler ve mahkeme kararları; sınırların belirlenmesinde esas alınan hakkaniyet ilkesine aykırı sonuç üreten hiçbir yöntem hukuken kabul edilmiyor. BM Uluslararası Adalet Divanı kararlarında, sınırlandırmada anakara kıyılarının esas olduğuna dair birçok karar bulunuyor. Öte yandan kıta sahanlığı ve MEB sınırlandırılmasında adalara (Girit gibi), özelliklerine ve konumlarına bağlı olarak ya hiç etki tanınmıyor ya da sınırlı etki tanınıyor.
Uzmanlar, bu nedenle Doğu Akdeniz’de hukuka uygun bir sınırlandırmanın Türkiye ile Libya’nın anakaraları arasında yapılması gerektiği görüşünde. Türkiye ve Libya’nın geçmişte bu konuda görüşmelere başladığı ancak Libya’da yaşanan siyasi gelişmeler nedeniyle anlaşma imzalanamadığı öğrenildi.
ARNAVUTLUK’TA DA AYNI
Uzmanlar, Yunanistan’ın benzer yöntemlerle Arnavutluk’un deniz alanlarını da gasp etmeye çalıştığını hatırlattı. Bu girişimin Türkiye’nin Arnavutluk makamlarını bilgilendirerek farkındalık oluşturması neticesinde sonuçsuz kaldığı kaydedildi. Arnavutluk’un Adriyatik’teki sahalara itiraz etmesi sonrasında buradaki faaliyetlerini askıya alan Yunanistan, bu kez de Girit güneyindeki sahaları ön plana çıkartarak burada zengin doğalgaz kaynakları olduğuna dair açıklamalar yapıyor.
KARŞILIKLI KIYISI VAR
Yaycı makalesinde, Marmaris-Fethiye- Kaş kıyıları ile Libya’nın Derne-Tobruk-Bordiye kıyılarının “karşılıklı kıyı” olduğuna vurgu yapıldı. Makalede,“Uluslararası hukuka göre, karşılıklı kıyıları bulunan Libya ve Türkiye’nin hakkaniyet ölçüleri çerçevesinde bir an evvel deniz yetki alanlarını sınırlandırma anlaşması yapması her iki ulusun menfaatinedir” denildi.
Libya iç karışıklık nedeniyle Yunanistan Girit Adası’nın güneyinde bulunan alanı sismik araştırma yeri ilan etmesine itiraz edemadi. Şimdi Yunanistan kendi sınırlarını ile alakası olmayan yerde daha ileri bir adım atarak hidrokarbon araştırma ihalleliri açtı.
TÜRK KITA SAHANLIĞI İLE ÇAKIŞIYOR
Star'ın haberine göre Deniz Kuvvetleri Kurmay Başkanı Dr. Cihat Yaycı’nın uluslar arası akademik dergilerde geçmişte yayınlanan makalesinde bu konuya dikkat çektiği görüldü. Yaycı’nın makalesinde Yunanistan’ın, ihale açtığı bu sahalar ile hem Türkiye’nin hem de Libya’nın hakkını gasp ettiği tespiti yapıldı. 2014 yılında ilan edilen ruhsat sahalarından 15 no’lu saha Türk kıta sahanlığı ile çakıştığı, 20 no’lu sahanın ise Libya kıta sahanlığında yer aldığı ifade edildi.
FATİH SONDAJ GEMİSİ PANİĞİ YAŞANIYOR
Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, bir oldu bitti ile Doğu Akdeniz’deki Münhasır Ekonomik Bölge’ler de (MEB) doğalgaz araması için girişimlerini artırırken, Türkiye’nin bölgede arama yapması için görevlendirdiği Fatih sondaj gemisi Yunan basınında panik meydana getirdi. Ethnos Gazetesi, bölgede arama yapmak isteyen Eni Şirketi’nin bundan vazgeçirilmesine dikkat çekerek, Fatih’in ‘tehditçi sondaj’ yapacağını iddia etti. Gazete, aramanın nerede yapılacağının taraflar için “mesaj” olacağını da savundu. Yunan basını, Doğu Akdeniz’deki MEB’de bulunan Afrodit yatağındaki doğalgaz için Yunanistan’ın Mısır ile anlaşmaya yakın olduğunu yazdı. Önceki gün çıkan haberlerde Afrodit yatağında doğalgaz çıkarılması için Mısır’daki doğalgaz sıvılaştırma tesisiyle anlaşmaya çok yaklaşıldığını ifade edildi. Dimokratia Gazetesi, bu tezi GKRY Dışişleri Bakanı Hristodulidis’in açıklamasına dayandırdı. Hristodulidis’in Yunanistan-GKRY-Mısır arasındaki müzakereler için “Bu müzakerelerin ilerlemiş bir aşamada ve tamamlanmaya yakın olduğunu söyleyebilirim. Böylece, Kıbrıs (GKRY) ve Mısır arasında doğalgaz boru hattı inşa edilmesine giden yol da açılıyor” dediğini aktardı.
Ethnos Gazetesi’nde yer alan haber ve yorumda ise Fatih sondaj gemisi ele alındı. Türkiye’nin Fatih sondaj gemisinin ABD’nin Exxon şirketinden önce Doğu Akdeniz’e çıkmaya hazır göründüğü belirtilerek, Enerji bakanı Fatih Dönmez’in sondaj gemisinin Ekim ayı sonlarında aramaya başlayacağına dair sözlerine atıf yapıldı. Haberde, “Fakat bu tehditçi sondajın tam olarak nerede yapılacağıyla ilgili bilgi vermedi” denildi.
DENİZ HABER AJANSI
